• notifications1
  • menü

Bugün : 29 Mart 2024 Cuma

YETİŞKİN EĞİTİMİ

YETİŞKİN KİMDİR?

Dünya Sağlık Örgütü 24 yaş üzerindekileri yetişkin olarak kabul etmiştir. Yetişkinliğin başlangıcı, öğrenim yaşını bitirmiş, bir işe girmiş olmakla tanımlanmaktadır. Yetişkinlik dönemleri; genç, orta, ileri yaşlar olmak üzere üçe ayrılır.

 

YETİŞKİNLERİN ÖZELLİKLERİ

  • Yetişkinler benlik kavramı gelişmiş insanlardır; kendilerine olgun bir insan olarak davranılmasını, kişiliklerine saygı gösterilmesini beklerler,
  • Faaliyetlerde etkin rol almak isterler,
  • Gereksiz sıkı otoriteden hoşlanmazlar,
  • Yetişkinler deneyim birikimine sahiptir. Yaşamları süresince edindikleri bir deneyim birikimi vardır. Bu deneyimlerini aktarmaktan zevk duyarlar, birikimlerini kullanacak ortamlar ararlar. Deneyimlerine uygun düşen yeni öğrenmeleri kabul ederler, ters düşenlere karşı bir direnme eğilimi gösterirler.
  • Problem merkezlidirler. Bilgi ve becerilerini uygulamak isterler
  • Yetişkinler, karşı karşıya kaldığı sorunlara çözüm getirebilecek öğrenmelere ilgi duyarlar. Öğrenme gereksinmeleri daha çok, karşılaştıkları sorunlara dayalıdır, zamanları değerli olduğundan, sorunlarının çözümüne yönelik olmayan öğrenmelere ilgi duymazlar,
  • Övgüler duymak isterler.
  • Yetişkinlerin kişisel kaygıları vardır ve güvenli bir ortama gereksinim duyarlar.
  • Yetişkinlerin özgüvenlerini korumaları gerekir. Kendileri ve eğitimcileri için beklenti düzeyleri yüksektir. Yetişkinlerin bulunduğu psikolojik ortam diğer yetişkinlerce kabul edilme, saygı duyulma ve desteklenme hissi verecek şekilde olmalıdır. Ortam, öğrencilerle öğretmenlerin birlikte hareket ettiği, ceza ve gülünç duruma düşme korkusundan uzak, ifade özgürlüğünün olduğu karşılıklı bir ortam olmalıdır.
  • Yetişkinler herkesten farklı bilgi, görgü ve deneyime sahip özgün ve saygıya layık birer birey olarak görülmek isterler. Onlara karşı saygısız davranmak, onların katkılarını önemsememek olumsuzluklara neden olur.
  • Yetişkinin bulunduğu topluma veya gruba göre beklentileri ile ihtiyaçlarında farklılıklar olabilmektedir. Bireyin mesleği gelir ve öğrenim düzeyi, cinsiyeti, evli olup- olmadığı, yaşadığı yer, dinsel inançları etkinliklere katılmasında önemli role sahiptir.
  • Yetişkinler dayatmanın ve kendi isteklerinin zıddına olan bir şeyi, sonucu iyi de olsa reddederler.
  • Belli bir öğrenme ortamının dışında ön uğraşları vardır.
  • Güç seçim yaparlar.
  • Gereksinmeleri ile uyumlu grup davranışı geliştirirler.
  • Duygusaldırlar.
  • Seçici filtrelere sahiptirler.
  • Pekiştireçlere cevap verirler.
  • Dinlenmeye gereksinme duyarlar.
  • Gizli bir şekilde geri kalmaktan ve yerlerini birilerinin almasından korkarlar.
  • Sosyal statülerine düşkündürler,
  • Bazı fizyolojik engellere sahiptirler. Yaş ilerledikçe yetişkinin fiziksel yapısında değişmeler olmaktadır.

 

Görme Yeteneği; 20-25 yaşları arasında en yüksek düzeyde olan görme gücünde, 40-45 yaşlarında düşme görülür. Bu alandaki bilimsel ilk çalışmalardan olan ve Thorndike tarafından ‘yetişkinlerde öğrenme yeteneği’ konusunda 1928 yılında, ABD’de yayınlanan araştırmanın sonuçları; o zamana kadar sanılanın tersine ‘yetişkinlerin öğrenebileceğini ve zeka düzeyinin yaşla düşmediğini’ göstermiştir. Bununla birlikte, Miles tarafından yapılan başka bir araştırmanın bulguları, yetişkinlerde öğrenme yeteneğinin yaşın artmasıyla düştüğü şeklinde yorumlanmışsa da, daha sonra yapılan araştırmalar yaş ile yetişkinin öğrenme yeteneğinin değil, öğrenme hızının azaldığını göstermiştir. Bu konuda 1950’lerde başlayan çalışmaların yeni ilgi alanı ise, yetişkinin ‘öğrenme isteği’ ve ‘yetişkini güdüleyen’ etmenler üzerinde odaklanmaya başlamıştır.

 

Yetişkin eğitiminin temel kuramları, yetişkinlerde öğrenme ve öğretimle ilgili kuramları kapsamaktadır. Bu kuramları E.L.Simpson üç grupta toplamaktadır.

  • Yetişkinlerin yaşam durumlarını temel alan kuramlar ( Clusky ve Knox ); yetişkinlerin yaşam durumlarından, düzeylerinden ve yaşadıkları ortamdaki sosyal rollerinden hareket edilmektedir. Bilgi edinme ihtiyacının, çeşitli ortamlara katılma ihtiyacının ve farklı sosyal baskıların, yetişkini yararlı bilgi edinmeye motive ettiğini ya da zorladığını savunmaktadır. Bu nedenle de yetişkinlere verilecek eğitimin, yetişkinin yaşam durumunu, düzeyini ve yaşadığı ortamdaki sosyal rolünü geliştirmeye yönelik olmasının önemi üzerinde durulmaktadır.
  • Yetişkinlerde bilinçlendirmeyi temel alan kuramlar ( Mezirow ve Freire ); Bireyin eski-yeni durum arasında bir kararsızlık ve ikilem oluşması sonucu, bakış açısında aşamalı ya da ansızın bir değişme yaşadığı noktasından hareket etmektedir. Ayrıca hiç kimsenin diğer insanlara emredici, yönlendirici bir şekilde ‘öğretemeyeceği’ ve hiç kimsenin tek başına ‘öğrenemeyeceği’, insanların birlikte öğreneceği, tepki göstereceği ve dünyalarını değiştireceğinden hareket etmektedir. Böylece;”yetişkinlerin bilinçli olması, gerçek dünya hakkında düşünme yeteneğine sahip olması ve eleştirici düşünce ile dünyayı değiştirmesi gerekir” görüşü savunulmaktadır. Bu nedenle de yetişkinlere verilecek bilginin ve eğitimin yetişkinlerin bakışını değiştirmesinin ve bilinçlendirmeyi gerçekleştirecek şekilde olmasının üzerinde durulmaktadır.
  • Yetişkinlerin özelliklerini temel alan kuramlar (Thorndike, Cross ve Knowles ); Yetişkinin kişiliği, eğitimi, sosyal durumu, zeka ve beden durumu ile öğrenmesi arasında bir bağ olduğu, bu özelliklerinin yetişkinin öğrenme ve düşünme yeteneğine katkıda bulunduğu ve dolayısıyla yetişkinin bulunduğu durum ve konum gereği çocuktan farklı olarak, daha karmaşık öğrenme biçimlerine sahip olduğundan hareket etmektedir. Ayrıca, çocukların eğitime ‘zorunlu’ olarak katıldığı ve eğitimin tek tip olduğu, yetişkin eğitiminin ise ‘ gönüllülüğe dayalı’ olduğu ve yetişkinlerin kendi istekleri ile eğitime katıldıkları savunulmaktadır. Bu kuramda, yetişkinlerin temel özellikleri ele alınmakta ve ‘ yetişkine bu özelliklere dayalı olarak eğitim verilmelidir’ görüşü savunulmaktadır.

 

 

Pedagoji Ve Andragoji

Pedagoji; ‘çocuklara öğretmenin bilim ve sanatı’ anlamına gelir.

Andragoji ise; ‘yetişkinlerin öğrenmesine yol göstermenin ya da yardımın bilim ve sanatı’

 

Pedagoji ve Andragoji Arasındaki Farklar

Kendini algılama (Benlik algısı),Deneyimler, Öğrenmeye hazır olma, Zaman perspektifi ve öğrenmeye yönelim

Andragojik modelde ise; öğretmen/eğitici; "kolaylaştırıcı" rolüyle, öğrenenleri şu öğeleri içeren bir sürece katmak için bir işlemler dizisini tasarlar ve uygular:

  • Öğrenme için uygun ortam oluşturma
  • Ortaklaşa planlama için bir mekanizma kurma
  • İlgileri, gereksinimleri ve değerleri tanımlama
  • Bu gereksinimleri karşılayacak olan program amaçlarını (ki içeriği bu belirler) belirleme
  • Bir öğrenme yaşantıları modeli tasarlama
  • Bu öğrenme yaşantılarını uygun teknikler ve materyaller ile yürütme
  • Öğrenme çıktılarını ortaklaşa değerlendirme  (gereksinimleri, ilgileri ve değerleri yeniden tanımlama).

 

Yetişkinlerde öğrenme aşamaları

FARKINDA OLMA—İLGİLENME—DEĞERLENDİRME—DENEME—UYGULAMA

 

Yetişkinlerin Öğrenme Özellikleri

  • Yetişkine öğrenme için yeterli zaman verilmeli, öğrenme hızı zorlanmamalıdır.
  • Yetişkinlerde öğrenme, yetişkinin yaşam durumunu geliştirmeye izin verecek şekilde düzenlenmeli ve öğretim durumları da yetişkinin sosyal rollerindeki yeteneklerini geliştirici olmalıdır.
  • Yetişkin öğrenme sürecinde etkin olmalıdır. Bu nedenle yaparak-yaşayarak öğrenme temel öğrenme ilkesi olmalıdır.
  • Özellikle becerilerin kazanılmasında ve kalıcı olmasında, tekrar önemlidir.
  • Öğrenmede doğru davranışlar pekiştirilmelidir.
  • Kavrayarak öğrenme, ezbere öğrenmekten daha kalıcıdır. Yetişkin, öğrenme yaşantıları arasındaki ilişkileri kendisi keşfeder ve bu ilişkileri uygulayabilirse, öğrenmede kalıcılık artabilir ve genellemeler değişik alanlara da aktarılabilir.
  • Yeni öğrenilenler, yetişkinin önceki öğrendikleri ile bütünleştirilmelidir.
  • Öğrenmede yetişkinin kaygı düzeyi göz önünde bulundurularak cesaretlendirme ve yönlendirmeye yer verilmelidir, öğrenme grubunun yapısı ve atmosferi öğrenmeyi etkilemektedir.

 

Yetişkin eğitimi yöntemlerinde genellikle şu özellikler bulunmalıdır:

  • Konudan ziyade yetişkine yönelik olmalı,
  • Konunun alt bölümleri ne olursa olsun problemin (bir okuma parçasının, bir beceri gerektiren işin vs.) bütünü ile ilgilenmeli,
  • Yetişkin öğrencide kendine güven duygusunu geliştirmeli,
  • Yetişkin öğrencileri düzenli bir şekilde, tecrübelerini de dikkate alarak yetenekleri konusunda eğitmeli,
  • Bilinenden bilinmeyene doğru gelişmeli,
  • Yetişkinler aynı yaş dolaylarında olsalar dahi, her birinin farklı kişiliği ve farklı öğrenim hızı olduğu gerçeğine göre düzenlenmeli,
  • Somut gerçeklerden soyut bilgilere doğru gitmeli,
  • Öğretme-öğrenme etkinliğinde, bilinçaltına yerleştirme dönemi olması beklenen, ‘duraklama’ hallerinin varlığı dikkate alınmalı,
  • Yetişkinin ‘daha fazla öğrenme ihtiyacı’ (özetleme ve pekiştirme gibi) dikkate alınmalı,
  • Öğrenilenlerin ‘dışa verilmesi’ konusu özellikle vurgulanmalı,
  • Bütün uygun şartları, araç ve teknikleri kullanmalı,
  • İşitilmiş ve görülmüş şeylerin bizzat uygulanmasının yapılanlardan daha geç unutulduğu dikkate alınmalı. Yani yöntemler seçilirken, hayatta kullanılabilirliği düşünülmeli,
  • Eğitim alan yetişkinler grubunun katılımı ile öğrenci ve eğitimci arasında işbirliği yakınlaşmasını göz önünde tutmalı,
  • Pratik uygulamalar, özellikle sosyal değeri olan çalışmalar için doğacak her fırsat kullanılmalıdır.

yetişkin eğitimi yöntemleri; bireysel ve grup yöntemleri olmak üzere iki başlık altında toplanarak da incelenebilir.

 

6.1. Bireysel yöntemler

Bir araya getirilmesi mümkün olmayan öğrenme istekli kişilerin var olması bireysel eğitimi gerektirir.  Bu yöntemin kullanılması gerektiğinde, bireysel farklılıklar ve bunları oluşturan unsurların yanı sıra, çevre faktörü de dikkate alınmalıdır.

 

6.2. Grup (Küme) Yöntemleri

Yaygın eğitim çalışmalarının düzenlenmesi ve yürütülmesinde en çok kullanılan yöntemlerden biridir. Grup yöntemlerinde çalışmalar düzenlenirken grubun tamamını kapsayan yöntemler seçilir. Tartışma grupları, forum, toplantı v.b. gibi. Yetişkinlerin öğrenmeleri için uygun ortam ya da ‘iklim’ denince, insanların yaşam çevresi ve potansiyel etkileşimlerinin tamamı akla gelmektedir.

 

Olumlu bir eğitim ortamı yaratmak için fiziksel alanda yapılacaklar konusunda anahtar konular;

  • Rahatlık,Çeşitlilik,Hareketlilik,Kalacak-yatacak yerde rahatlık duygusunun sağlanmasıdır.

 

Öğrenmeye ilişkin yetişkin eğitiminde kullanılan bazı güdüleme kuramları şunlardır;

  • Atkinson, güdülemeyi; geçmiş yaşantıların olumlu veya olumsuz etkilerine bağlı ipuçları ile ortaya çıkan bir beklenti durumu olarak tanımlamaktadır. Yetişkinin geçmiş deneyimleri, sadece bu günü değil, gelecekteki öğrenme arzusunu, heyecanını ve öğrenmeye karşı tutumunu da etkilemektedir. Yetişkin eğitiminde bu kurama göre; yetişkinler öğrenmeye güdülenmeli, öğrenebileceğine inandırılmalı ve öğrendiklerinin kendisine yarar sağlayacağı anlatılmalıdır.
  • Weiner, güdülenmenin, bireylerin çalışmalarına katkı getirdiğini ve güdülenme durumlarına göre başarı veya başarısızlıklarını kabul etmelerini sağladığını, az güdülenmiş kişilerin ise, başarısızlıklarını ya görevin zorluğuna ya da şansa bağladıklarını belirtmektedir. Bu kurama göre; özellikle yetişkin eğitiminde, yetişkine gerekli bilgiler verilerek, yeteneğine, gücüne ve kendisine güvenmesi sağlanmalıdır.
  • Bruner, öğrenme isteğinin öz bir güdü olduğunu belirtmektedir. Bruner'e göre; bireylerin içinden gelen güdüler,”merak”,”bir iş yapma” ve”grup üyeleri ile ortak hareket etme”dir ve bunlar, ödül, ceza veya zorlama gibi dış uyarıcılardan daha yararlıdır.
  • Maslow, insanların güdülenmesini, ihtiyaçlar hiyerarşisine dayalı olarak açıklamaktadır ve güdülenmede en yaygın bilinen kuramdır. Maslow; insan güdülerini bir piramit gibi birbiri üstüne aşamalı olarak yerleştirmekledir

 

Olumlu Bir Eğitim Atmosferi İçin Eğitim Öncesi Hazırlıklar

  • Katılımcıların sayısı, sosyo-kültürel özellikleri, eğitime neden, hangi amaçlarla başvurdukları, daha önce almış oldukları eğitimler ve deneyimleri gibi konularda katılımcılar hakkında temel bilgileri toplamak önemlidir. Karşılıklı etkileşimin sağlanması açısından 10–12 kişilik küçük gruplar tercih edilmelidir.
  • Eğitimde kullanılacak araç ve gereçleri gözden geçirmek,
  • Eğitimin yapılacağı yerdeki fiziksel koşulların düzenlenmesi için; katılımcıların sayısına göre odanın büyüklüğünü, küçük grup etkinlikleri için uygun odaları, masa, sandalye vb. durumunu, etkileşim ve iletişimi sağlayacak oturma düzenlerini (‘U’ düzeni, dikdörtgen veya daire düzeni, küçük grup düzenlemesi vb.) gözden geçirmek gerekir. Katılımcılar için isimlikler hazırlanmalıdır.
  • Katılımcıların ihtiyaçlarının (yemek, konaklamak, telefon, kaza veya ani rahatsızlıklar dahil acil durumlar vb.) önceden tahmin edilmesi ve bunlara uygun düzenlemelerin yapılması gerekir.

 

Olumlu Bir Eğitim Atmosferi İçin Eğitim Sırasında Yapılacaklar

  • Eğitime başlarken, katılımcıların birbiriyle ve eğiticilerle tanışması önemlidir (Katılımcılar birbirini tanıyor olsalar bile, bu etkinlik yetişkin eğitiminde özel bir önem taşımaktadır). Eğitime başlamadan önce, katılımcıların eğitimden beklentilerinin neler olduğunun öğrenilmesi, yetişkin eğitiminde önemli bir etkinliktir.
  • Eğitimle ilgili katılımcıların bireysel ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri (telefon, yemek, konaklama, vb.) yerlerinin belirtilmesi, eğitimle ilgili sorularının yanıtlanması da eğitime başlarken önemlidir.
  • etkin katılımı sağlaması, karşılıklı etkileşimi desteklemesi ve katılımcıların endişelerini gidermesi açısından, belli aralıklarla kısa-küçük oyunlar ile ısınma egzersizleri düzenlenebilir.
  • Eğitim odası dışındaki sosyal etkinlikler (sohbet, yemek, gezi vb.) de olumlu bir eğitim atmosferinin yaratılmasında ve sürdürülmesinde etkilidir.

 

Yetişkin eğitiminde de kullanılan materyallerin önemi şu başlıklar altında sıralanabilir

  • İlgileri uyarırlar ve öğrenme isteği oluştururlar, Zamandan tasarruf sağlarlar,Soyut unsurları somutlaştırırlar,Güvenli gözlem yapma imkânı sağlarlar,Öğretimi zenginleştirirler, işlemleri basitleştirirler,Tekrar, tekrar kullanılabilirler, pratik yapma imkânı sağlarlar,Öğretimi canlı ve açık hale getirirler

 

Yetişkin eğitiminde kullanılacak aracın seçiminde dikkat edilecek hususlar şu şekildedir;

  • Öğrenenlerin ihtiyaç ve ilgileri, Eğitim sürecinin oluşacağı fiziksel çevre, Öğrenmek istenilen konular, öğrenmenin amacı, faydalanılacak kaynaklar, Kullanılacak uygulamanın niteliği, faydaları, sınırları, iletişim yapısı, etkinlik derecesi, Eğitimden beklentiler, Öğretenin yeteneği,
  • Eğitsel araçların var olup olmadığı,   Öğrenme sürecinin gerekleri,
x
Bu konu hakkındaki sorularınızı ya da görüşlerinizi bu alana yazabilirsiniz!

Doğan Deniz

16.03.2021 14:05:45

MERHABALAR , TARIMSAL YAYIM VE DANIŞMANLIK NOTUNU ,PDF OLARAK NASIL TEMİN EDEBİLİRİM.KOLAY GELSİN İYİ ÇALIŞMALAR DİLERİM:):)

(78118 kodunu soldaki kutucuğa yazın!)

Yetişkin Eğitimi Nedir?

Yetişkin Eğitimi Nedir?

YETİŞKİN EĞİTİMİ YETİŞKİN KİMDİR? Dünya Sağlık Örgütü 24 yaş üzerindekileri yetişkin olarak kabul etmiştir. Yetişkinliğin başlangıcı, öğrenim yaşını bitirmiş, bir işe girmiş olmakla tanımlanmaktadır. Yetişkinlik dönemleri; genç, orta, ileri yaşlar olmak üzere üçe ayrılır. YETİŞKİNLERİN ÖZELLİKLERİ Yetişkinler benlik kavramı gelişmiş ins...

KULLANICI GİRİŞİ

Üye Ol Şifremi Unuttum?

Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.

Yetiştiriciliği, tarımı, ürünleri, bitkisi, ağacı, çiçeği gübreleri, hastalığı zararı, zararlıları, mücadelesi, ilaçları aşısı, budaması, otu, faydaları, programı, önerileri, istekleri, tavsiyeleri, nedir, nelerdir, nasıl yapılır, özellikleri, kullanım alanları, takvimi, sınavı, sınavları, notları

Site Haritası - Rss Beslemesi