Xanthium Spinosum Nedir?

Zincir Pıtrağı

Xanthium spinosum

 

Familyası; Bileşikgillerden, Korbbütengewâchse, Asteracea

 

Drugları; Pıtrak kökü: Bardanae radix
Pıtrak otunun genellikle kökleri çay, tentür, natürel ilaç, ekstre ve eterik yağ yapımında kullanılır.

 

Giriş; Pıtrağın oldukça çok türü mevcuttur, bizi bunlardan sadece üç tü¬rü ilgilendirmektedir. Bunlar: a) Şifalı Dulavrat ot; Arvtium lappa, küçük dulavrat otu; A. Minus ve tüylü dulavrat otunu sayabiliriz. Kozalak şek¬lin-deki meyvelerinin etrafındaki kanca şeklindeki dikensi kupa yapraklarının hayvan ve insanlara takılması nedeni ile pıtrak denir. Tarihte ilk defa M.Ö Çinliler tarafından kullanıldığı ve onu diğer ülkelerin takip ettiğidir. Vatanının Avrupa ve Asya’nın ılıman bölgelerinin olduğu ve bura¬dan Amerika’ya taşındığı bilinmektedir.

Botanik; Pıtrak otu 50-180cm boyunda dikine yükselen oldukça sık çat-laşan gövdenin içi dolu dışı kırmızımsı kahve renkli iki yıllık bir bitkidir. Yaprakları yumurta veya kalıp şeklinde olup alt yaprakları oldukça büyük olup 30-50cm büyüklüğünde olabilir ve yukarıya doğru oldukça küçülür. Yaprakların üst yüzeyi açık yeşil, alt yüzeyi tüylü ve kenarları dalgalıdır. Çiçekleri dalların uç kısmına kümelenmiş olup salkım gibi bir aradadır. Her bir çiçek takriben 3-4cm çapında olup ortadaki taç yaprakları boru şeklinde olup kırmızımsı renkte ve kozalak şeklindeki çiçeğin etrafına dizilmiş olan diken gibi kuruduğunda uçları kanca gibi geri dönen kupa yapraklara sahiptir. Kökleri 40cm boyunda 3-5cm çapında oldukça çok yan köklere sahip olup dışı grimsi kahve renkli içi sarımsı beyaz veya beyaz renktedir.

 

Yetiştirilmesi; Tohumları Mart’ta Kasa, Yastık veya seralara ekilir ve fideleri Nisan-mayıs aylarında bahçe ve tarlalara ekilir.

 

Hasat Zamanı; iki yıllık olan bitkinin kökleri nisan-mayıs veya eylül-ekim aylarında sökülerek çıkarılır ve güneşli gölgelik havalı bir yerde kurutulur. Pıtrak kökü hemen küflenebilir, bu nedenle dikkat etmek gere¬kir. Kökler kurutulurken sıcaklığın 40˚yi geçmemesi gerekir aksi halde birleşimindeki eterik yağı kaybeder.