Zeytin Kızılkurdu Nedir?

Zeytin Kızılkurdu

Lasioptera berlesiana Paoli

 

Hastalık Tanımı

Erginler 1.06-1.15 mm boyunda, narin, tüylü ve uzun bacaklı sineklerdir. Genel­likle kızılımsı, toraksın dorsal kısmı, abdomenin dorsal plakaları ve antenler siyahtır. Dişilerde karın daha iri olup, sonunda yumurta koyma iğnesi bulunur. Yumurta ortalama 0.34 mm boyda, oval görünüşlü olup, her iki ucu küt bir yapıda­dır. Baş kısmı kapsül şeklinde ve mat beyaz renkte, geri kalan kısmı ise şeffaf kirli beyaz renktedir. Yumurtadan çıkan larva saydam beyaz renkte olup, yan kısımları beyaz noktalıdır.

 

Larva olgunlaştıkça kırmızımsı portakal rengini alır. Ol­gun larvanın boyu ortalama 2.1 mm'dir. Pupa, oval şekilde, ipeğimsi, önceleri beyaz renkte olan, daha sonra kızılımsı kahverengine dönüşen bir kokon içindedir. Pupa serbest pupa şeklindedir. Pupanın ortalama boyu 1.66 mm, eni ise 0.98 mm'dir. Zeytin kızılkurdu, kışı kokon içinde toprakta olgun larva döneminde geçirir. İlk­baharda ergin çıkışından kısa bir süre önce pupa olur. Erginler hazirandan itibaren çıkmaya başlarlar. Yumurtalarını genellikle Zeytin sineğinin yumurta bıraktığı deliğe, ender olarak da Zeytin sineğinin meyvede açtığı çıkış deliğine bırakır.

 

Yumurtalar çoğunlukla 5'erli gruplar halinde tek tek bırakıldığı gibi, bazen 1-3'er adet, çok ender olarak da 7'şer ve 10'arlı gruplar halinde bırakılır. Yumurtanın kuluçka süresi 1-2 gündür. Yumurtadan çıkan larvalar, zeytin meyvesinin kabuğu altında küçük bir oyuk açarak. Önceleri bir arada gelişmelerini sürdürürler. Daha sonra genç larvalar arasında tür içi çekişme görülür ve içlerinden sadece biri, larva süresini tamamlayıp olgun larva olabilir. Çok ender olarak bir oyukta iki adet olgun larvaya rastlanır. Zeytin kızılkurdunun larva süresi yaz aylarında 7-10 gün, sonbahar aylarında ise 10-15 gün sürer. Gelişmesini tamamlayan larva, zeytin meyvesini terk ederek, kendini toprağa atar ve burada 1-2 gün içinde kokon örer ve pupa olur. Pupa süresi yaz aylarında 6-15 gün, sonbahar aylarında ise 8-20 gün sürer. Ege Bölgesinde 3-4 döl verdiği saptanmakla birlikte yılda verdiği döl sayısı Zeytin sineğinin döl sayısına bağlıdır.

 

Yaşayış

Zeytin kızılkurdu, yumurtalarını Zeytin sineğinin yumurta bıraktığı deliklere bıraktığında; Zeytin kızılkurdunun yumurtası. Zeytin sineğinin yumurtasından önce açılırsa çıkan larva Zeytin sineğinin yumurtasını tahrip eder, hatta yumurtanın içini boşaltarak, sadece yumurtanın zarını bırakır. Buna karşın Zeytin sineği yumurtası önce açılırsa çıkan larva çekirdeğe doğru ilerleyip, yaşamını sürdürür. Zeytin kızılkurdu ise meyvenin hemen kabuk altında açtığı oyukta larva dönemini tamamlar. Böylece zeytin meyvesi içinde her iki tür de yaşamını sürdürür. Zeytin kızılkurdu ile bulaşık meyvelerde 2-3 mm çapta küçük, yuvarlak ve hatifçe içe çökük, koyu kahverengi lekeler oluşur. Bu lekeler daha sonraları 5-7 mm'ye kadar ulaşıp, kuru leke görünümü alır. Meyve dokusu da kabuktaki lekenin altında kahverengileşip, çürür ve yer yer boşluklar oluşur.

 

Bu meyve dokusunda oluşan yaralardan funguslar girer ve lekeler büyüyüp, belirginleşir. Bu nedenlerden dolayı meyvelerin sapa tutunması zayıflar ve meyve dökümleri görülür (Şekil 85). Zeytin kızılkurdunun varlığı tamamen Zeytin sineğine bağımlıdır. Özellikle Zeytin sineğine hassas olan zeytin çeşitlerinde bulunuşu ve yoğunluğu daha yüksek olduğundan, bu çeşitlerde erken meyve dökümlerine ve daha fazla ürün kayıplarına neden olur. Ülkemizde Ege ve Marmara Bölgesi'ndeki zeytin yetiştirilen alanlarda bulunduğu saptanmıştır.

 

Kültürel Önlemler

Pupaların yok edilmesi için kış aylarında toprağın sürülmesi gerekmektedir.

 

Kimyasal Mücadele

Zeytin kızılkurdu'nun varlığı Zeytin sineğine bağlı olduğu için Zeytin sineğine karşı uygun ve etkili bir mücadele yapılması durumunda sorun olmamaktadır. Bu nedenle Zeytin kızılkurdu'nun kimyasal mücadelesi bulunmamaktadır.

 

 

ZEYTİNDE GÖRÜLEN HASTALIK VE ZARARLILAR

• Zeytin Dal Kanseri (Pseudomonas Savastanoi Pv. Savastanoi)
• Zeytin Halkalı Leke Hastalığı (Spilocaea Oleaginea)
• Zeytin Çiçek Sap Sokanı (Calocoris trivialis)
• Zeytin Fidan Tırtılı (Palpita unionalis)
• Zeytin Filiz Kıran (Phloeotribus scrabaeoides)
• Zeytin Güvesi (Prays oleae)
• Zeytin Kabuklu Biti (Parlatoria oleae)
• Zeytin Kara Koşnili (Saissetia olea)
• Zeytin Kurdu (Coenorrhinus cribripennis)
• Zeytin Pamuklu Bit (Eupyllura spp)
• Zeytin Pamuklu Koşnili (Philippia oleae)
• Zeytin Sineği (Bactrocera oleae)
• Zeytin Yara Koşnili (Pollinia pollini)
• Zeytinde Kırlangıç Böceği (Agalmatium flavescens)
• Zeytin Kızılkurdu (Lasioptera Berlesiana Paoli)
• Zeytin Güvesi Ve Sineği Zararı