• notifications1
  • menü

Bugün : 28 Mart 2024 Perşembe

İNCİR YETİŞTİRİCİLİĞİ 

Subtropik bir meyve olan incir geniş bir ekolojik uyum yeteneğine sahiptir. Türkiye'nin her yöresinde yaygın olmakla birlikte, Ege Bölgesinin Büyük ve Küçük Menderes havzalarındaki geniş bir alanda yoğun bir şekilde yetiştirilmektedir. Türkiye taze incir üretiminin yaklaşık % 75'i ve dış satıma konu olan kuru incirin tamamı ise bu havzalarda üretilmektedir.  Bölgenin ekolojik koşullarının uygunluğu en kaliteli kuru incirlerinin yalnızca bu havzada yetişme şansına ermiştir. 

 

Türkiye'nin yıllık 50.000 ton üzerinde olan kuru incir üretiminin, yine yılda 40.000 tondan fazlası dış satıma gitmekte ve karşılığında 50 milyon dolarlık döviz geliri sağlanmaktadır.  Yüksek kalori değerine sahip gıda maddeleri içinde çok özel bir yeri olan kuru incir, diğer kurutularak saklanan meyvelerde olduğu gibi önemli miktarda şeker ihtiva eder. Bu yönüyle beslenmede önemli bir yeri bulunmaktadır. Ayrıca mineral maddeler, karbonhidrat, protein, yağ ve vitamin yönünden de zengin bir kaynaktır. 

 

Çizelge 1. 100 g Kuru incirin besin değeri içerikleri 

Enerji (kcal)

213.00

Fosfor (mg)

92.00

Protein (g)

3.60

Sodyum (mg)

40.00

Yağ (g)

1.30

Magnezyum

70.00

K.Hidrat (g)

52.90

Vitamin B1 (mg)

0.12

Potasyum (mg)

850.00

Vitamin B2 (mg)

0.09

Kalsiyum (mg)

193.00

Vitamin B6 (mg)

0.12

Demir (mg)

3.30

Folik Asit ( m g)

9.00

  

İKLİM VE TOPRAK İSTEKLERİ 

İncir subtropik iklim bitkisidir. Buna karşın dünyanın ılıman iklime sahip birçok yerlerinde yetişmektedir. İncir kışları ılık, yazları sıcak ve kurak yerler ister. Yıllık ortalama 18-20 0 C olduğu yerlerde yetişir. Meyve doğuşundan hasat sonuna kadar olan Mayıs-Ekim aylarında daha yüksek ortalama sıcaklıklar ve özellikle meyve olgunluğu ve kurutma döneminde (Ağustos-Eylül ayları) 30 o C'ye kadar çıkan ortalama sıcaklıklar istenir. Bu güneşte kurutma yönünden önemlidir. Yüksek sıcaklık kadar düşük sıcaklık da önemlidir. En düşük sıcaklığın –9 o C'den daha aşağı düştüğü yerlerde incir tarımı başarılı şekilde yapılamaz. 

 

İncir ağacının optimal yağış isteği yıllık 625 mm'dir. Yağış miktarının 550 mm'nin altına düşmesi durumunda sulanması gerekir. Özellikle kurutmacılık, yönünden yağışların Kasım-Haziran aylarında olması, kurutma mevsimi olan Temmuz-Eylül aylarının yağışsız ve bulutsuz geçmesi istenir. İlekleme döneminde esecek kuvvetli rüzgarlar ilek arısı uçuşuna ve tozlanmaya engel olacağı için uygun değildir. 

 

İncir ağacı toprak istekleri yönünden fazla seçici değildir. Ancak kuru incir kalitesi söz konusu olduğunda, toprak istekleri yönünden seçici olur. Derin, kumlu-killi, yeterli organik materyal ve kirece sahip topraklar istenir. İncir ağacı kireçce zengin topraklarda iyi yetişir ve toprak tuzluluğuna az dayanıklı bir bitkidir. İncir taban suyu 2 metreden daha yakın olan topraklarda kaliteli ürün vermez. 

 

ÇEŞİT SEÇİMİ 

Ticari amaçla incir yetiştiriciliği söz konusu olduğunda çeşit seçimi önem taşır. Bahçe kurutmalık veya sofralık bir çeşitten kurulabilir. Kurutmalık çeşitte en önemli sınırlayıcı faktör iklimdir. Kurutmalık çeşitleri hem taze hem de kuru olarak pazarlama olanağı vardır.  En iyi standart kurutmalık çeşitler Sarılop ve Sarı Zeybektir. Ağaçlar 7-8 metre yükseklikte, 8-9 metre genişlikte, genç yaşta dik-yayvan, yaş ilerledikçe sarkık dallı bir taç oluşturur. Birinci ürün (Yellop) meyvelerin döllenmeleri mümkün değildir. 

 

İkinci ürün (İyilop) meyveleri esas önemli olan üründür ve mutlaka döllenmesi gerekir. Meyve ağırlığı ortalama 65 gr meyve çapı 55 mm'dir. İlk olgunlaşma Temmuz sonu Ağustos başında başlar. Hasat süresi 40-45 gündür. İyi kalitede sofralık, çok iyi kalitede standart kurutmalık bir çeşittir. 

 

Son yıllarda taze incir tüketimi ve dış satımı da artış göstermektedir. Sofralık çeşitlerden başlıcaları Bursa Siyahı, Göklop, Akça, Bardakçı, Yeşilgüz, Morgüz, Beyaz Orak, Siyah Orak çeşitleridir. Bursa Siyahı çeşidinin ambalaja ve yola dayanımının iyi olması ve dış pazarda çok iyi tutulması, Siyah Orak ve Beyaz Orak çeşitlerinin birinci ürünlerinin ilekleme gerektirmemesi ve erkenci oluşu iç ve dış pazarda geniş pazarlama olanağı bulması bakımından önemlidir. 

  

BAHÇE KURULMASI 

Bahçe kurmaya karar verildiğinde ilk önce bahçenin, ihata işlemi yapılır. Gerekiyorsa tesviye, drenaj vs. gibi sorunları tamamlanır. Arazinin durumuna göre düz arazilerde KARE dikim tercih edilir. DİKDÖRTGEN dikim de yapılabilir. Meyilli arazilerde en iyi dikim şekli KONTUR dikimdir.  Dikim aralık mesafeleri 8x8-8x6-6x6 ve 8x4 metre olabilir. Kuvvetli topraklarda ağaç iyi gelişeceği için aralık ve mesafeler geniş tutulur.  Bahçe kurulması sırasında temin edilecek olan fidanlar çeşit özelliklerini belirten, hastalık ve zararlılardan ari, sertifikalı ve ismine doğru üretim yapılan yerlerden temin edilmelidir. 

 

FİDAN DİKİMİ 

Dikilecek köklü fidan 1-2 yaşlarında sağlam ve gelişmiş olmalıdır. Arazi dikime hazırlandıktan sonra fidan dikilecek yerler işaretlenir. Çukurun açımı için dikim tahtası kullanılır, böylece sıralar ve dikilen fidan daha düzgün olur. Fidan çukurunun genişliği ve derinliği toprağın zenginliğine ve yapısına bağlıdır. İyi topraklarda fazla derinlik ve genişlik gerekmez. Toprağın özellikleri kötüleştikçe çukurun derinliği ve genişliği fazla olmalıdır. Genel olarak 50 cm derinlik ve 50 cm genişlik uygundur. Fidan çukurlarının içine dışarıdan iyi kaliteli toprak ve iyi yanmış hayvan gübresi karıştırılırsa bitkinin iyi gelişmesine yardımcı olur. 

 

İncir fidanları en uygun kış uykusu devresi (yapraksız) ile İlkbaharda yeniden su yürümesi arasında kalan dönemde dikilebilir. Kışı soğuk olmayan yerlerde Sonbahar dikimi tercih edilir. Dikilecek fidanlarda dikimden hemen önce bir kök tuvaleti yapılır. Daha sonra dikim tahtası yardımıyla çukura konulan fidanın güney kısmına bu fidanı bağlamak için fidan hereği konulur ve çukur keseksiz, ufalanmış iyi toprakla doldurulur. Fidanın dibine sulama havuzu yapılarak ilk can suyu verilir. Fidan hereği ip, lastik, söğüt dalı, vs. çaprazlamasına olarak sekiz yapacak şekilde bağlanır. 

 

Fidanların normal olarak dikimden hemen sonra veya sürgün vermeden hemen önce verilmek istenilen taç yüksekliğinden uçları kesilir. Fidanların taze meyve üretimi hasat, budama, ilaçlama, ileklemede kolaylık sağlanması açısından alçaktan taçlandırılmasında büyük yarar vardır.  Köklü fidandan başka çelikten de bahçe kurma olanağı vardır. Bunun için 40-50 cm uzunluğunda kesilmiş sağlıklı incir sürgünleri tutum garantisi sağlanması açısından her çukura 2 adet konularak toprak yüzeyinde 2-3 göz kalacak şekilde gömülür. Çelikten dikimler İlkbaharda ağaçlara su yürümeden hemen önce yapılır. 

 

BAHÇELERİN BAKIMI 

Toprak İşleme 

İncir bahçeleri son yıllarda özellikle sulama olanaklarının olmadığı yerlerde kurulduğu için toprağın devamlı işlenerek yabani otların geliştirilmemesi yöntemi uygulanır. İncir bahçeleri Sonbaharda bir ve İlkbaharda iki olmak üzere üç kez sürülmelidir. Sonbahardaki toprak işlemesi incir hasadının tamamlanmasından hemen sonra ilk yağmurlar yağınca yapılır. Bu sürümde bahçe kesekli bırakılarak kış yağışlarının toprağa işlemesi sağlanmış olur. Meyilli arazilerde sürümler meyile dik yapılmamalıdır. 

 

İlkbahardaki sürümler toprağın havalanması yanında kışın gelişen yabancı otları yok etmek amacıyla yapılır. Üçüncü sürüm ilekleme yapıldıktan sonraki dönemde Haziran ayı içinde yapılır. Sürümden sonra tırmık, diskaro ve sürgü gibi düzleyici aletler geçirilerek kuru incir hasadı için toprak sathı düzeltilir. 

 

Budama 

İncir bahçelerinde üç budama yapılır. Birinci budama yeni dikilmiş fidanlarda ürüne yatıncaya kadar ağacın iskeletini ve tacını oluşturmak amacıyla yapılan şekil budamasıdır. 

İkinci budama verim budamasıdır. Verim çağındaki ağaçlarda şekil korumak, normal sürgün verdirmek üzere kırılmış dallar, sıklaşmış sürgünler çatal ve çapraz gelişmiş, birbirinin üstüne binmiş dallar kesilir. Hasat sırasında kırılmış ve kuru dallar ağaç yapraklı iken daha iyi görülebildiğinden, hasat sonrası ağaçta daha yaprak varken kesilerek budanır. Esas budama ise Kış aylarında çok soğuk olmayan günlerde yapılır. Ürün budaması çok sert yapılmamalıdır. Aksi takdirde ağaç çok sürgüne kaçar ve verim düşer. 

 

Üçüncü budama yaşlı ağaçların bakımı ve gençleştirme budamasıdır. Yaşlı ve bakımsız incir ağaçlarında dallarda sarkmalar olur. Ayrıca incir ağacı yazın şiddetli güneşlerinden çok etkilendiğinden dallarda güneş yanıklığı meydana gelir ve ağaçlar verimden düşer. Bu ağaçların yeniden kuvvetli sürgünler oluşturmasını sağlamak yeniden taç oluşturmak amacıyla gençleştirme (kabaklama) budaması yapılır. 

 

Bu budamada çok kuru dallar kesilip atılır. Diğer dallar ana gövdeye yakın yerlerden kesilerek ağaca yeni sürgün verdirilir. Gelişen sürgünlerden yeni tacın oluşturulmasında kullanılacak olanların bırakılıp şekil budaması uygulanarak verim alınmaya devam edilir. 

 

Sulama 

Yağışın 550 mm'nin altına düşmesi sulama yapılmasını gerektirir. Yağışın yetersiz olduğu yıllarda sulama olanağı olan düz arazilerde Kış aylarından itibaren meyve olum öncesine kadar düzenli olarak sulama yapılmalıdır. Özellikle son yıllarda incirin yetişme alanları dağlık ve meyilli arazileri kayma gösterdiğinden buralara 600 mm'lik yağışlarda bile toprak tutulması zor olduğundan böyle arazilerde toprak-su muhafaza tedbirleri mutlaka yerine getirilmeli, Kış yağmur sularının akışını önleyecek sürüm yapılmalı, toprak yüzeyinde bitki örtüsü meydana getirilmelidir. Ağaç diplerinde havuzlar yaparak yağış sularının akışını önleyerek toprağa işlemesi sağlanmalıdır. 

 

Gübreleme 

Bitkinin besin maddesi ihtiyacı en sağlıklı olarak ağaçların gelişme ve ürün durumlarının izlenmesi ve toprak analizleri ile ortaya çıkabilir.  Azot, bitkinin vejetatif gelişmesini yani yaprak sayısını ve sürgün uzunluğunu arttırır. Sonuçta meyve sayısını arttırır. Ancak tek taraflı azotlu gübreleme ile sürgün uzunluğu ve meyve sayısı arttırılırsa bu kez kalite düşer.  Fosfor, incirde meyve iriliğine olumlu yönde etkiler. İncir yetiştiriciliğinde irilik aranan en önemli özelliktir.  Potasyum ise meyve kalitesi ve ürün miktarı üzerine etkili olmaktadır. Potasyum, meyvelerin güneş yakmasından zarar görmelerini azaltır, açık kabuk rengine sahip daha yumuşak kuru incir meyvesi elde edilmesine yardım eder.  İncir bahçelerinde yeşil veya çiftlik gübreleri tercih edilmeli, analizler sonucu gerek duyulursa suni gübreler kullanılmalıdır. 

 

İLEKLEME 

Kurutmalık Sarılop incir çeşidi ve sofralık Bursa Siyahı ile birlikte diğer incir çeşitleri de meyve oluşumu için mutlak döllenmeye ihtiyaç duyarlar. İncirlerde dişi ve erkek ağaçlar ayrı ayrıdır. Dişi incir ağaçları yılda üç meyve verirler. Bunlar; Yellop, İyilop ve Sarılop dur. Bizim için önemli olan ve asıl meyveleri oluşturan İyilop meyveleridir. Erkek incirlerde dişi incirler gibi bir yılda üç meyve verirler. Bunlarda Boğa, İlek ve Ebe meyveleridir. Erkek incir ağaçlarındaki ilek meyvelerinden çıkan sinekler dişi ağaçlardaki İyilop meyvelerini döller. İncir bahçeleri içinde ve yakınında erkek incir ağacı istenmez. 

 

İşte meyve vermesi için mutlaka döllenmesi gereken dişi incirlerin en önemli meyve ürünü olan iyilopların (yaz ürünlerinin döllenmesi) amacıyla iyiloplarla aynı zamanda olgunlaşan erkek incirlerin ilek meyvelerinin içlerindeki arıları ile birlikte dişi incir ağaçlara bırakılması şeklinde yapılan suni işleme İLEKLEME, bu amaçla kullanılan erkek incir meyvelerine İLEK denir. Yeni doğmuş incir meyveleri yaklaşık 10.0 mm çapa girdiklerinde döllenmeye uygun (reseptif) haldedir. Erkek incirlerde arı çıkışı başlar başlamaz tozlanmada (ileklemede) kullanılmaya hazır durumdadır. Olgun ilek meyvelerinden 4-6 gün süreyle ilek arıcığı çıkışı olur. Daha sonra kuruyup buruşan bu ilek meyveleri incir için birçok zararlı ve hastalık etmenlerinin barınmasına yol açacağından toplanıp imha edilmesi gerekir. 

 

İlekleme işlemi sabah erken, havanın serin ve sakin olduğu saatlerde yapılmalıdır. İlekler ip, naylon file veya bataklıklarda yetişen kova (Cyperacae) adı verilen bitkilere dizilerek ağaçlara asılır. Ağaçlara verilecek ilek miktarı ağacın büyüklüğüne göre değişmekle beraber 20-25 kg kuru incir elde edilen bir ağaca 750-1000 g ilek meyvesi asılır. Sürgünlerde farklı zamanlarda meydana gelmiş meyveleri döllemek üzere normal koşullarda bir hafta arayla iki kez ilekleme yapılması gereklidir. Hava şartlarının, ilek meyvesine bağlı olarak ilekleme işlemi 3-4 kez de tekrarlanabilir. İlk ilekleme işleminden 40-42 gün sonra iyilop meyvelerinde taze olgun meyveler görülmeye başlar. 

 

HASAT, KURUTMA VE DEPOLAMA 

 

Hasat - Taze İncir Hasadı 

Ülkesel ve uluslararası ulaştırma olanaklarının artması, ambalajlamada görülen hızlı gelişme, taze meyveye olan talep artışı gibi nedenlerle iç ve dış pazarlara taze incir gönderilmesi son yıllarda hızlı bir gelişme göstermektedir. Dış pazarlarda egzotik meyveler olarak adlandırılan aroma ve tat yönünden alışılagelmiş meyvelerden biraz daha farklı meyve türlerine karşı artan bir ilgi ve istek söz konusudur. İncir de bu meyveler arasında değerlendirilmektedir. Meyvelerde hızlı bir olgunlaşma ve hızlı şeker birikimi incire has bir özelliktir. Hasatla birlikte taze meyvelerdeki bu değişmeler durur. Taze meyvelerdeki bu özellik nedeniyle meyvenin hasadı tüketicinin damak zevkine göre değişmektedir. 

 

İç piyasa için taze incir meyveleri tam yeme olgunluğunda hasat edilirken, dış piyasa için ise yola dayanması ve tüketicinin talepleri doğrultusunda tam olgunlaşmadan yani yumuşama başlamadan (ham) hasat edilir. Hasat elle yapılır, taze incir meyvesi avuç içiyle ezilmeye neden olmayacak şekilde kavranıp sağa-sola döndürülerek burkma ve çekme hareketiyle koparılır. Koparılan meyvelerin zedelenmemesi ve ezilmemesi için kova veya yayvan kaplar kullanılmalıdır. 

 

Ürün sabahın erken saatlerinde, serinlikte, güneş ve sıcağa maruz kalmadan hasat edilmelidir. Toplanan ürün kısa sürede ambalajlanıp pazara sevk edilmelidir. Ambalajlama serin ve gölge yerlerde yapılmalıdır. 

Ambalaj pazarlama için çok önemlidir. Dış Pazar için incirler tek sıra viyol kutularda nakledilir. İç pazar için geçmişte kullanılan 15-20 kg'lık kargı sepetler yerine tek veya iki sıralı tahta kasalar kullanılmalıdır. 

 

Kuru İncir Hasadı 

Kurutmalık incirler, ağaç üzerinde su kaybederler. Buruk olarak adlandırılan bu meyvelerin sap kısımlarında mantarlaşma olur ve meyveler kendiliğinden dökülür. Yere dökülen incirler her gün düzenli olarak toplanıp özel olarak hazırlanmış sergi yerlerinde kurutulur. Ağaç dibinde toplama, 8-10 kg'lık sepet, kova veya plastik kaplarla yapılır. Ağaçtan kendi haliyle dibe düşmeyen incirlerin hasat döneminin sonuna doğru sırık veya çengel gibi yardımcı aletlerle dibe düşürülür. 

 

Kuru incir hasadı her gün sabah erken ve akşam saatlerinde düzenli olarak yapılmalıdır. Böylece hayvan ve haşere zararlıları en alt düzeye indirilecek, son yıllarda büyük sorun olan küf mantarlarının oluşumu önlenecektir. 

  

Kurutma 

Ağaç altına kendi halinde düşen incirler %25 den fazla su içerirler. Oysa depolanacak incirlerde %18-20 dolayında su olması istenir. Kurutmanın amacı su oranını %18-20'ye indirmektir. Kurutma doğal koşullarda güneş altında yapılmaktadır. Kurutma; yerden 10-15 cm yükseklikte kerevet adı verilen plastik veya galvanizli telden yapılmış ızgaralarda olmalıdır. Son yıllarda yapılan çalışmalarda incirlerin dalda buruk halde elle hasadı sonunda güneş kollektörü adlı tünellerde kurutulması ile en kısa sürede en temiz ürün eldesi sağlanmıştır. 

  

Depolama 

Bahçelerdeki sergiden alınmış kuru incirler sınıflandırılmak üzere depolara nakledilirken en fazla 20-25 kg arasındaki plastik kasalara konulmalıdır.  Kuru incirlerin fiyatlandırılması kilogramdaki meyve adedine göre yapılmaktadır. Buna karşın genelde kalitesine göre 4 grupta sınıflandırılır. 

  • A serisi (İŞMALI) incirler 
  • B serisi (KÜREKMALI) incirler 
  • C serisi (BALLIKARA, LEKELİ) incirler 
  • Hurda (ENDÜSTRİYEL) incirler 

 

Sınıflandırılmış kuru incirler pazarlanıncaya kadar bekletildikleri depo ortamı temiz kireç badanası yapılmış, incir kurdu kelebeğinin girişini engelleyen tül gibi materyalle çevrilmiş olmalıdır. Her sınıftaki incirlerin üst üste konulma yüksekliği 40-50 cm'yi geçmemelidir. Yabancı materyalle bulaşmayı önlemek için incirlerin üzerine hafif tül gibi örtü malzemesi ile kapatılmalıdır. Kuru incir üreticisi deposunda bekleme esnasında mutlaka kirlenme meydana geleceği için en kısa sürede ürününü elden çıkarmalıdır. 

Konu İle İlgili Dokümanlar

KULLANICI GİRİŞİ

Üye Ol Şifremi Unuttum?

Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.

Yetiştiriciliği, tarımı, ürünleri, bitkisi, ağacı, çiçeği gübreleri, hastalığı zararı, zararlıları, mücadelesi, ilaçları aşısı, budaması, otu, faydaları, programı, önerileri, istekleri, tavsiyeleri, nedir, nelerdir, nasıl yapılır, özellikleri, kullanım alanları, takvimi, sınavı, sınavları, notları

Site Haritası - Rss Beslemesi