• notifications1
  • menü

Bugün : 2 Temmuz 2025 Çarşamba

Kök Çürüklüğü Hastalığı

Kök Çürüklüğü Hastalığı

Kök Çürüklüğü

Rhizoctonia solani


Etmenin genel özellikleri

Rhizoctonia solani Kühn. (Eşeyli devresi :Thaatephorus cucumeris [FR] Donk) toprak kökenli geniş bir konukçu listesine sahip fungal bir hastalık etmendir. Fungal etmenin sinonimleri Pellicularia filamentosa ve Corticium solani' dir. Fungus bitki materyali içinde ya da sklerot (dayanıklı üreme organı) olarak toprakta uzun süre canlı kalabilir. Bitki tohumları bulaşık topraklara dikildiğinde, fungus çimlenen tohumların kotiledon yapraklarına saldırabilir ve nemli koşullarda fideler tamamen çürür ve ölürler, sağ kalan bitkiler ise kök ya da kök boğazı çürümesi hastalığına neden olur. Ayrıca fidelerin yan yatması ile de hastalık etmeni çökerten ve bir çok farklı bitkilerde farklı isimler ile anılmaktadır, bunlar; Gövde ve stolon kanseri, yumru kararması, siyah bacak gibi isimlendirilir.

Kök Çürüklüğü Hastalığı

Hastalık etmeni hastalanmış bitkilerde misel ya da sklerot (dayanıklı üreme organı) olarak veya bulaşık toprakların taransferi ile yeni alanlara taşınır. Bir çok Rhizoctonia hastalığı fungusun miseller veya sklerotları ile başlamasına rağmen, fasulye, şekerpancarı ve tütün bitkilerinde hastalık basidiospor infeksiyonları ile başlamaktadır. Fungus basidiosporları sayesinde hızlı ve uzun mesafelere taşınması mümkündür. Hastalık etmeni eşeyli üreme devresinde hava kökenli sporlarda üretir, özellikle hava neminin yüksek olduğu bölgelerde bu sporlar önemli olabilir. Rhizoctonia hastalığının bir çok ırkı ya da biyotipleri bulunmakta olup, bunlar anastomosis grublar olarak adlandırılır ve bir çok konukçuda hastalık yapmaktadır. Örneğin patatesde hastalık yapan ırkının AG-3 olduğu bildirilmiştir.

Kök Çürüklüğü Hastalığı

Hastalık etmeninin konukçuları; patates, domates, fasulye, kabakgil bitkileri (hıyar, karpuz, kabak ve kavun gibi), şekerpancarı, yerfıstığı, yonca, patlıcan, mısır, çilek dir. Fungus toprak ve tohum kökenli bir patojendir. Fungus toprakta paraçalanan bitki dokularında misel olarak canlı kalabilir. Örneğin patates yumrularında ya da sclerot (dayanıklı üreme organ) olarakda uzun süre canlı kalbilir. Hastalık etmeninin populasyonu konukçu bitkilerin yokluğunda önemli bir azalma gösterir ve hastalık etmeni toprak tipi, rotasyonlu ürün ve topraktaki organik maddelerrin miktarından da önemli ölçüde etkilenir. Hastalık gelişmesi için uygun koşullar serin ve nemli topraklardır. Hastalık gelişimi için optimal sıcaklık 18 °C dir. 

Kök Çürüklüğü Hastalığı

Belirtileri

R. solani asıl olarak bitkilerin tohum, hipokotil ve kök gibi toprak altı aksamlarına saldırır, fakat bazı durumlarda toprak üstü aksamlarına da saldırdığı görülmüştür. Hastalığın en çarpıcı belirtisi tohumların çimlenmesini takiben toprak üstüne çıkmadan ya da çıktıktan sonra ölmesi ya da fidelein yan devrilmesidirki bu hastalık belirtisi çökerten olarak adlandırılır. Fungus tarafından ölmeyen infekteli bitkiler gövde ve kökleri üzerinde kırmızı-kahverengi lekelerin olduğu kanserlere sahiptir. Toprak altı infeksiyonlara ilave olarak, fungus toprak yüzeyine yakın yaprak ve meyveleri de infekte edebilir. 

 Kök Çürüklüğü Hastalığı

Mücadelesi

Kültürel Mücadele

  1. 1. Hastalık ile bulaşık özellikle çoğalmada kullanılan yumru ve tohumların hastalıktan ari olmasına dikkat edilmeli.
  2. 2. Hastalığın bulunduğu alanlarda toprak dranajına önem verilmeli ve tarlada su birikmesine müsade edilmemeli.
  3. 3. Bitkiler sık dikilmeden kaçınılmalı ve havalanma iyi olacak şekilde dikimler yapılmalı.
  4. 4. Kompost ve organik gübremeler dikkatli yapılmalı, yoksa hastalık daha şişdetli bir şekilde ortay çıkabilir. 
  5. 5. Hastalıklı bitki artıkları inokulum kaynaklarının azalması yetiştirme ortamlarında uzaklaştırılmalı ve imha edilmeli.
  6. 6. Hastalık etmenine alternatif konukçu (yulaf ve arpa gibi)bitkileri ile ürün rotasyonu yapılabilir. 
  7. 7. Hastalık etmeni kumlu topraklarda azalma gösterirken, organik ve ağır topraklarda daha fazla ortaya çıkar, bundan dolayı üretim alanlarının toprak yapısına dikkat edilmeli. 
  8. 8. Bitkilein yaralamaktan kaçınılmalı.
  9. 9. Bitkilerin ve yumruların dikimi biraz daha sıcak ve nemin az olduğu havalara kaydırılabilir.

 

Kimyasal Mücadele

Zirai Mücadele Teknik Talimatlarına göre tavsiye edilen kimyasal ilaçlar aşağıdaki tabloda verilmektedir.

Kullanılan Kimyasal İlaçlar (Fungisid)

Kullanım Miktarı 
(100 Litre)

Bakır Oksiklorid WP 50% 500 g fidelik
Benomyl WP 50 % 100 g
Bordo Bulamacı Sıvı 500+1000 g fidelik
Captan WP 50 % 250 g Fidelik
Captan+PCNB Toz 10+10 % 40 g/ m2 Toprak
Chlorothalonil WP 75% 200 g
Formaldehit EM 400 g/l 4 lt (m2 ye 150 cc)
Mancozeb WP 80% 200 g
Maneb WP 80% 200 g/100kg tohum
Maneb WP 80% 250 g fidelik
Methyl Bromide Gaz 98% 60 g m2 toprak
PCNB Toz 18% 35 g/m2 toprak
Propineb WP 70% 250 g fidelik
Thiram WP 80% 200 g/100kg tohum
Tolclofos Methyl WP 50 % 100 g
Hymexazol SC 360 g/l 150 cc
x
Bu konu hakkında kafanıza takılan bir şey var mı?

(02760 kodunu soldaki kutucuğa yazın!)

KULLANICI GİRİŞİ

Üye Ol Şifremi Unuttum?

reflesh

İnsanların, senin hakkında ne düşündüklerini önemsemeyerek, ömrünü uzatabilirsin mesela. – Bukowski

Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.

Bitki hastalıkları, bitki zararlıları, yabancı otlar, şifalı bitkiler, arıcılık, bayilik sınavı notları, bayilik sınavı soruları, online testler, kimyasal analiz yöntemleri, bitki besleme ve gübreleme, tarımsal destekler, peysaj ve süs bitkileri, kimyasal analiz yöntemleri, hijyen eğitimi, pest kontrol yöntemleri