SORHOCAM.COM

A.Mineral Olmayan Besinler

Mineral Olmayan Besinler hidrojen (H), oksijen (O), ve karbon (C) dur.Bu besinler hava ve suda bulunur. su ( H2 O) şeker ve nişasta için hidrojen kaynağı,  karbon dioksit  (CO 2) ise oksijen ve karbon kaynağı olarak fotosentezde kullanılır. Bitkiler C, H ve O besinleri organik besin üretmek için kullanırlar ve yapıları yaklaşık % 95 oranında bu maddelerden oluşmuştur. Bitkiler suyu topraktan karbondioksiti ise havadan alırlar.

 

B.Mineral besinler

•toprakta bulunur,

•suda çözülürler

•köklerle emilir. 

•sağlıklı büyümek toprakta yeterli besinler bulunmalıdır.

•yeterli miktar ve çeşitte besin bulunmayan topraklara besinler gübre olarak verilir.

 

Mineral besin iki gruba ayrılır:

Makrobesinler  ve  Mikro besinler

 

1.Makrobesinler

iki gruba bölünebilir:  Birincil ve ikincil besin.

 

a. Birincil besinler  azot (N), fosfor( P), ve potasyum (K).  bitkiler hayatta kalma ve büyümeleri için bu besinleri büyük miktarlarda kullanırlar Bunlar topraktan alınan önemli besinlerdir.

 

b.İkincil besinlerin kalsiyum (Ca), magnezyum (Mg), ve kükürt (S).  genellikle toprak yeterince bulunan bu besinler gerekli olduğu durumlarda toprak gübrelenmelidir.  Ayrıca, Magnezyum (Mg), Kalsiyum (Ca), Kükürt (S)   büyük miktarlarda kullanılan besinlerdir.

  

2. Mikrobesinler

 Mikro besin küçük miktarlarda ihtiyaç duyulan besinlerdir.Bitkilerde temel büyüme ve gelişme olayları için gerekilidir. Bu besinler bor (B), bakır (Cu), demir (Fe), klorür (Cl), mangan (Mn), molibden (Mo) ve çinko (Zn) Eksiklikleri pek hissedilmez. Düşen ağaç yaprakları,ölen bitkiler ve organik maddelerle geri dönüşümleri sağlanır.

 

Minumun kuralı:

Bitkiler metabolik aktivitelerini gerçekleştirebilmek için eser elementleri yapılarında bulundurmak zorundadırlar (Fe, Mg, Mn, Mo, Va). Bu maddeler metabolizmanın devamı ve büyümesi için zorunludur. Buna göre bitkiler toprakta en az bulunan eser elemente göre büyür ve metabolizmasını düzenler, bu olaya minimum kuralı denir.

 

Bitkisel besinlerin görevleri ve eksikliklerinde oluşan sorunlar:

 

AZOT

•Azot bitki proteinleri bir yapı taşıdır. 

•Klorofil ayrılmaz bir parçasıdır 

•Amino asitler, nükleik asitler ve koenzimler bir Bileşenidir.

 

Eksiklik belirtileri

Yavaş büyüme ve bodurluk.

Sarı-yeşil renkli yaprakları.

Tomurcuklarda ve yaprak kenarlarında sararma

 

FOSFOR

•Bitkilerin DNA, RNA  ve ATP yapısı

 •Fosfor hücre bölünmesi ve organizasyonu

•Bitki büyümesi ve kök oluşumu  

•Çiçeklenme ve meyve oluşumu

 

Eksiklik belirtileri

Yavaş büyüme ve bodurluk.

Bazı bitkilerin yaprakları üzerinde morumsu renk.

Kötü meyve veya tohum oluşumu.

 

POTASYUM

•Potasyum şekerlerin taşınması

•Nişasta oluşumu için gereklidir. 

•Stomaların açılıp kapanması

•Suyun verimli kullanımı için önemlidir. 

 

Eksiklik belirtileri

Uç tomurcuklarda ve olgun yapraklarda yanıklık,  alt Yapraklar sararma.

Kolayca yaprak dökülmesi .

Küçük tohum ve buruşk meyve

Yavaş büyüme

 

KALSİYUM

•Hücre duvarları ve zarlar için bir yapı taşı

•Nişasta ve selüloz gibi önemli bitki karbonhidratlarının bir bileşenidir. 

•Kalsiyum bitki gücü ve sertliği arttırır

 

Eksiklik belirtileri

genç yaprakların kuruması - kereviz, marul, lahana.

terminal tomurcukların ölümü.  

Bodur kök .

çiçekleri ve tomurcukları erken dökülmesidir.

 

MAGNEZYUM

Magnezyum klorofil molekülünün bir parçasıdır

•Magnezyum birçok enzim için  aktivatördür.

 

Eksiklik belirtileri

Büyük yaprakları kloroz (sararma).

 

KÜKÜRT

•Amino asitlerin (sistin, metiyonin ve sistein) bir bileşenidir. 

•baklagiller nodül oluşumu için gereklidir

 

Eksiklik belirtileri

•Genç yapraklarda yeşil sarımsı renk. 

Küçük ve cılız bitkiler.

 

ÇİNKO

Çinko bitkilerde çeşitli enzimler önemli bir bileşenidir. 

•Oksin sentezi kontrolü,

•klorofil ve protein üretiminde rol oynar. 

 

Eksiklik belirtileri

Sap uzunluğu ve terminal yaprakların küçük kalması.

meyve tomurcuğunun azalması.

Benekli yaprakları ve kloroz.

 

DEMİR

Klorofil oluşumu için gereklidir. 

Solunum ve fotosentez biyokimyasal bir aktivatördür

simbiyotik azot fiksasyonu gibi süreçlerde rol alır

 

Eksiklik belirtileri

Genç yaprakların klorozu. 

Dalların kararması

İleri durumlarda kök veya bitkilerin ölümü

 

MANGAN

büyüme süreçleri enzimler için bir aktivatördür

•klorofil oluşumunda demir yardımcı olur

•Suyun fotolizinde rol alır

 

Eksiklik belirtileri

genç yaprakların kloroz.

 

BAKIR

•Çeşitli enzimlerin bir aktivatörü.

•Protein sentezini

•vitamini üretiminde önemlidir

 

Eksiklik belirtileri

Bodur büyüme.

ağaçlarında terminal sürgünlerin kararma

Pigmentasyonda azlık.

Solma ve yaprak uçlarının ölümü.

 

BOR

•Bor bitkilerde karbonhidrat metabolizmasını düzenler. 

•Meristem hücrelerinden oluşan  dokuların farklılaşma süreci için gereklidir

 

Eksiklik belirtileri

Yanal ve terminal tomurcukların ölümü.

Kalınlaşmış, solgun ve kıvrılmış yaprakları

Yumuşak yumrulu ve nekrotik lekeli meyveler.

uygunsuz çiçekler ve tozlaşmanın azalması.

 

MOLİBDEN 

Bitkilerin azot kullanmalarını sağlar

 

 Eksiklik belirtileri

Bodurluk ve dayanıksızlık 

•azot noksanlığı

 

KLOR

Klor fotosentetik reaksiyonlar için gereklidir. 

 

Eksiklik belirtileri

Solma kloroz (sararma).

Lateral köklerin aşırı dallanması.

Bronzlaşmış yapraklar.

 

NİKEL

•Bitkilerin azot metabolizmasının toksik birikimleri önlemek için gerekli enzim üreazın bir bileşenidir. 

•Nikel büyüme üreme döneminde baklagiller azot metabolizması katılır. 

•Aynı zamanda tohum oluşumu için gereklidir.

 

Eksiklik belirtileri

•Bitkilerde Nikel eksikliği yapraklarda  üreaz aktivitesi nedeniyle yaprak uçlarına üre birikimi olur. 

•Bu üre birikim yaprak uçlarında nekroza neden olur.

 

TOPRAK

Toprak özellikleri:

Su tutma kapasitesi

Besin tutma kapasitesi

Kullanılabilirliği

mantar,bakteri varlığı

 Kök hareket olanağı

 Gözeneklilik

 

TOPRAK PH(toprağın asitliği veya alkaliliği)

 

Toprak pH sı besin durumu  ve toprak özelliklerini etkileyen en önemli etkenlerden biridir.

1. Makrobesinler yüksek pH lı toprakta daha fazla bulunurlar.

2. Mikrobesinler  düşük pH lı toprakta daha fazla bulunurlar.

 

Toprakta pH, asidik topraklara kireç ve bazik topraklara asit ilave edilerek dengelenir. toprakta 6.5 6.0 pH  aralığı bitkiler için magnezyum ve kalsiyum kaynaklarını etkin kullanmasını sağlar.

 

Dengeli pH topraktaki kullanılabilir besin miktarında artış,mikrobiyal yaşamda artış,su tutma ve havalanma özelliklerinin iyileşmesi ve azot bağlanmasının artışını sağlar.