• notifications1
  • menü

Bugün : 19 Mart 2024 Salı

Tarımda Kireç Ve Kireçlemenin Toprak Verimliliğine Etkileri

Toprağın bileşiminde bulunan Ca ve Mg elementleri yağışların veya sulu tarım yapılan arazilerde sulama suyunun etkisi ile yıkanarak alt katmanlara taşınmakta ve yerlerini Hidrojen iyonları almaktadır. Bu durum toprak reaksiyonunun asit karekter kazanmasına neden olmaktadır. Bitki beslenmesi için en uygun pH aralığı 6.5-7.5’dur. Bu sınırın aşağısında topraklar asit karakter; yukarısında ise alkali karakter kazanmaktadır. Her 2 halde de bitki beslenmesi güçleşir ve verim ile kalite düşer. Toprak asitliğini gidermek için toprağa kireç, alkaliliği gidermek için ise kükürt ilave etmek gerekir.

 

Genel anlamda kireçleme toprağın fiziksel özelliklerini geliştirmek, mikrofloranın yaşam koşullarını iyileştirmek ve toprak reaksiyonunu nötr duruma getirerek bitki besin elementlerinin bitkiye yararlı hale gelmesini sağlamak amacıyla toprağa Ca ve Mg içeren bileşiklerin verilmesi işlemidir.

 

Asit reaksiyonlu topraklarda kil minerallerinin parçalanması sonucunda serbest hale geçen Al ve Mn iyonları bitkiye oksit etki yaptıkları gibi, bitki besin elementlerinin bitki tarafından alınmasını engeller. Kireçleme ile toprak kolloidlerine bağlı Al, Mn ve H iyonları Ca ve Mg ile yer değiştirirler. Böylece toprak reaksiyonu yükselir ve Al ile Mn iyonları hidroksit bileşikleri halinde çökerek bitkiye zararsız hale geçerler

 

6.1. Türkiye Topraklarının Kireç Durumu

Yurdumuz toprakları genel olarak kireç bakımından zengindir. Karadeniz ve Marmara bölgeleri dışında yeterli ve hatta yüksek miktarda kireç bulunmaktadır. Marmara ve Karadeniz bölgelerinde ise fazla yağış yüzünden Ca ve Mg yıkanmakta ve topraklar gün geçtikçe asit karakter kazanmaktadır. Ancak diğer bölgelerimizde yer yer asit reaksiyonlu topraklara rastlanmaktadır. Bölgelere göre Türkiye topraklarının % kireç içerikleri aşağıda gösterilmiştir.

 

BÖLGELER Toprak Sayısı <1 1-5 5-15 15-25 >25
Trakya-Marmara 8444 50 24 17 7 2
Karadeniz 10488 35 30 23 8 4
Orta Anadolu 25930 9.3 18 37 24 13
G.Doğu Anadolu 4340 12 12 17 36 24
Doğu Anadolu 1447 17 26 26 18 13
Ege 7826 32 21 23 15 10
Akdeniz 3270 10 10 18 24 38
Türkiye Ortalaması 65513 21 21 27 19 12

 


6.2. Kireçleme Materyalinin Tanıtılması
Kireçleme amacıyla kullanılan bileşikler Ca ve Mg’nin oksitleri, hidroksitleri, karbonatlı ve silikatlarıdır. CaSO4, CaCl2, MgSO4 ve MgCl2 gibi bileşikler kireçleme amacıyla kullanılmazlar. Çünkü bunlar toprakta H2SO4 ve HCl gibi kuvvetli asitler oluşturdukları için toprak fraksiyonunda yükselme sağlayamazlar.

Yaygın olarak kullanılan kireçleme materyalleri ve bunların özellikler aşağıda belirtilmiştir.

 

6.2.1. Kalsiyum Oksit (CaO)

Sönmemiş kireç olarak bilinir. Kireç taşının ( CaCO3) yüksek sıcaklıkta ( 1100 0C ) yakılmasıyla elde edilirler.

 

6.2.2. Kalsiyum Hidroksit ( Ca(OH2)2)

Sönmüş kireç ya da inşaat kireci olarak bilinir. CaO gibi beyaz bir toz halindedir. Cilde deymesi halinde zarar verir. Cao’nun su ile muamelesinden elde edilir. Bu işleme kireç söndürme denir.

 

6.2.3. Dolomik (CaMg(CO2)2)

[CaCO3 ve MgCO3 kapsayan bir tür tuzdur.

 

6.3. Toprakların Kireç İhtiyaçlarının Hesaplanması Ve Dekara Verilecek Kireç Hesabı

[Toprakların kireç ihtiyaçları pH ve KDK’ya bağlıdır. Kil ve organik maddece zengin topraklarda KDK yüksek olacağı için kireç ihtiyacı da yüksek olur. Bu nedenle toprakların kireç ihtiyacının ayrı ayrı saptanması gerekir. Bunun için topraktan 10 gr tartılarak behere konulur. Bir seri toprağa 0-0.2-0.4-0.6-0.8-1.0 me HCl, diğer seri toprağa da aynı miktarlarda Ca(OH)2 konularak bir süre beklenilir. Denge sağlandıktan sonra her örneğin pH’sı ölçülür. İlave edilen asit ve baz miktarları X, ölçülen pH değerleri ise Y eksenlerine konularak tamponlama eğrisi çizilir.

 

Bu eğrinin nasıl kullanıldığını sayısal bir örnekle açıklayalım. pH’sı 5.75 olan bir toprağın ph’sını 6.25’e çıkarmak için gerekli kireç miktarını bulalım. Bu toprakta asit ve baz 0 me dir. Y ekseni üzerine 6.25 noktasında X’e bir paralel çizilir ve eğriyi kestiği noktada X eksenine bir dik inilir. İnilen dik X eksenini 0.067 me baz bölümünde keser. Bunun anlamı, 10 gr toprakta pH’yi 5.75 den 6.25’e yükseltmek için 0.067 me baz gerekli olduğudur. Kireçlemede kalsit kullanılacağını varsayalım. Kalsitin me ağırlığı 0.05 gr’dir. 10 gr toprak için gerekli miktar ise: Bir dekarda ortalama 225.000 kg toprak hesabiyle dekara verilecek CaCO3 miktarı:

 

6.4. Kireçlemenin Yararları

Kireçlemenin sağladığı en büyük yarar, asit reaksiyonlu topraklarda yüksek konsantrasyonlarda bulunan ve bitkilere toksik etki yapan Al ve Mn gibi elementlerin çözünürlüğünü azaltmasıdır. Bunun dışında toprak çözeltisini Al+3 iyonlarının artması Ca+2 alınımını azaltır. Diğer yandan Al iyonları P ile reaksiyona girerek suda çözünmeyen bileşikler oluştururlar (P fiksasyonu). Kireçleme ile bu sakınca da ortadan kalkar. Kireçlemedeki amaç, toprak reaksiyonunu bitki besin elementlerinin alınımı için en uygun derecelere getirmektir (pH 6.5-7.5). Fazla kireç uygulaması da bitki gelişimine zarar verebilir.

 

6.5. Kireçleme Zamanı ve Kireç Uygulama Yöntemi

Genellikle, tohum ekiminden 3-6 ay önce kirecin tarlaya uygulanması en doğru yoldur. Çünkü tohum ekiminden hemen önce kireç toprağa verilirse bazik reaksiyonlu olan kireçleme materyali tohumların çimlenmesine zarar verebilir. Ayrıca topraktaki Al iyonlarının Ca ile yer değiştirmesi için gerekli zaman böylece sağlanmış olur.

 

Kirecin tarlaya uygulanması genellikle şöyle gerçekleştirilir. Toprak 20-25 cm derinlikte sürüldükten sonra gübre dağıtım makinesi ya da End-Gate tohum serpme makinesi ile kireç tarlaya homojen bir şekilde dağıtılır ve ardından diskaro ile toprağa iyice karıştırılır. Sürgü çekilerek toprak düzlenir. Böylece kireç toprağa mümkün oldukça homojen karıştırılmış olur.

x
Bu konu hakkındaki sorularınızı ya da görüşlerinizi bu alana yazabilirsiniz!

Burak Göktaş

14.10.2021 22:59:42

Kireç verildikten kaç gün sonra 15.15 veya 20.20 gibi kompoze gübre verilir

Nedim

20.03.2021 19:24:08

Karadeniz’de çayda kullanmak istiyorum bir dönüme bekadan verilir Gübre ile beraber verirsem gübrenin gücünü azaltır mı

Dilek Ekşioğlu

30.01.2021 10:15:54

Karadeniz’de çayda kullanmak istiyorum bir dönüme bekadan verilir Gübre ile beraber verirsem gübrenin gücünü azaltır mı

Ali Korkmaz

24.01.2021 20:45:42

Ph yi 1 puan yukseltmek icin ne kadar kirec kullanmslıyım

Sebahattin Tat

1.12.2020 00:18:58

Kolay gelsin hocam ph. 5.75 asidik topraga dönüşme ne kadar tarım kireçi atıyım ayrıca 6 aydan itibaren yagış olmadığı zaman toprak kilitlenıyo gibi agaçların büyümesi cok yavaşlıyor neden olabilir

Sorhocam

27.11.2020 22:28:17

Kireç her bölge için kullanılmaz. Sadece yağışı bol alan Karadeniz bölgesi gibi toprak pH sı 6 nın altında ise toprak phsını yükseltmek ve toprağın kalsiyum ihtiyacını karşılamak için kullanılır. Aksi bi durum da ise kükürt kullanılır. 

Fahrettin Türk

27.11.2020 22:13:16

1 bir dönüm araziye ne kadar kireç kullanılır

41643

22.11.2020 14:27:45

3,5 DÖNÜM ARAZİYE KAÇ KİLO KİREÇ ATILIR TEŞEKKÜRLER

(04781 kodunu soldaki kutucuğa yazın!)

Tarımda Kireç Ve Kireçlemenin Toprak Verimliliğine Etkileri

Tarımda Kireç Ve Kireçlemenin Toprak Verimliliğine Etkileri

Tarımda Kireç Ve Kireçlemenin Toprak Verimliliğine Etkileri Toprağın bileşiminde bulunan Ca ve Mg elementleri yağışların veya sulu tarım yapılan arazilerde sulama suyunun etkisi ile yıkanarak alt katmanlara taşınmakta ve yerlerini Hidrojen iyonları almaktadır. Bu durum toprak reaksiyonunun asit karekter kazanmasına neden olmaktadır. Bitki besle...

Tarımda Kullanılan Gübre Çeşitleri Nelerdir?

Tarımda Kullanılan Gübre Çeşitleri Nelerdir?

Tarımda Kullanılan Gübre Çeşitleri Nelerdir? Bugün dünyada kullanılan gübrelerin çesitleri pek çoktur. Biz yurdumuzda halen var olan gübrelerin kimyasal, fiziksel ve tarımsal özelliklerini inceleyeceğiz. Yurdumuzda bugün için kullanılan azotlu gübreler amaonyum sülfat, kireçli amonyum nitrat (CAN) ve üredir. Fosforlu gübrelerden süperfosfat ve...

Tarımda Kullanılan Kimyasal Gübreler Nelerdir?

Tarımda Kullanılan Kimyasal Gübreler Nelerdir?

Gübreler, bitkilerin büyümesi için gerekli gıdayı ihtiva eden maddelerdir. Her ne kadar toprak ve su bu gıdanın büyük bir kısmını sağlamaya yeterse de birçok hallerde bir takım gıdalar bakımından fakir olabilirler. Böyle hallerde toprağın gübre ile takviye edilmesi gerekir. Bitkiler, büyüme ve yaşamaları için azot, fosfor, potasyum, kalsiyum, ma...

KULLANICI GİRİŞİ

Üye Ol Şifremi Unuttum?

Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.

Yetiştiriciliği, tarımı, ürünleri, bitkisi, ağacı, çiçeği gübreleri, hastalığı zararı, zararlıları, mücadelesi, ilaçları aşısı, budaması, otu, faydaları, programı, önerileri, istekleri, tavsiyeleri, nedir, nelerdir, nasıl yapılır, özellikleri, kullanım alanları, takvimi, sınavı, sınavları, notları

Site Haritası - Rss Beslemesi