Mavi Küf (Penicillium Expansum) Yetiştiriciliği Ve Bakımı

Mavi Küf

Penicillium expansum 

Hastalık etmeninin genel özellikleri

Penicillium spp. etmenleri özellikle P. expansum elma ve armutlarda yaygin olarak rastlanmakta ve mavi küf hastaligina neden olan fungal bir hastalik etmendir. Hastalik etmeni elma ve armutlarda hasat sonrasi ortaya çikmakta ve yumusak ya da islak çürüklük olarakda adlandirilmaktadir. Bu fungal etmen isiya dayanikli toksinler (patulin) üretirler ve bu yüzden de hastalanan meyveler meyve isleme yöntemlerinde kullanilmazlar. Fungal etmen her türlü meyvenin, yumrunun ve köklerin kesik ya da yaralanmis yüzeylerinden giris yapar ve sekerpancari, patates, sarimsak, havuç, yenilebilir mantar, kabak, ve diger bir çok tohumlu bitkide de hastalik ortaya çikmaktadir. Zayiflik paraziti olup, hastalanmis ve yaralanmis meyelerde zarari daha fazla olmaktadir.

Fungal etmen yüksek nemli kosullarda saglikli bitkilere giris yapamaz, bununla birlikte yumrulu bitkilerin kesik yüzeylerinde de kallus olusumu tamamlandiysa, etmenin buralardan giris yapmadigi bildirilmektedir. Bu duruma patates yumrularinda rastlamak mümkündür. Hastalanan yerlerde fungal etmen çok fazla spor üretmekte ve bu sporlar hava akimlari ile etrafa yayilabilir. Özellikle nemli kosullarda sporlari hizla çimlenerek enfeksiyonlarini gerçeklestirir. Penicillium etmenleri 0 - 32 °C arasindaki sicakliklarda gelisebilmekte, fakat en ideal gelisme sicakligi 20 °C' dir. Penicillium türlerinin gelisme sicakliklari türlere göre degismekle birlikte, yaklasik olarak ayni derecelerdir. Özellikle ortam nemi uygun oldugunda bitkilerin tohumdan meyve kadar olan tüm organlarinda hastalik olusturabilmektedirler. 

Hastalık Etmeninin Belirtileri (Simptomları)

Yumusak çürüklük ya da mavi küf olarak adlandirilan fungal etmen erken devrelerde açik kahverengi bir renk degisimi olarak karekterize edilir. Çürümüs dokular tamamen ezilmis ve bu dokular saglikli dokulardan su püskürtülerek birbirinden ayrilabilir. Mavi küf enfeksiyonlari 0 °C de bile olabilir ve çogunlukla yaralardan giris yapilmaktadirlar. Asiri olgun ve uzun süre depolanan meyvelerin üzerinde dogal açiklik olan lentisellerden de patojen giris yapabilir. Fungal etmenin mavi yesil renkteki spor kümeleri infeksiyon merkezinden kenarlara dogru gelismektedir. Spor üretimi daha yüksek sicakliklarda atar ve bu olusan sporlar diger meyveler için inokulum kaynagi olmaktadir. 

Mücadelesi 

Kültürel mücadele

1. Depo ve tasima esnasinda tasinan bitkiler yaralamadan ve ezilmelerden sakinilmali.
2. Tarla ya da bahçede yetistirilen bitkiler iyi kosullar altinda yetistirilmeli, beslenmeli ve diger hastalik ve zararlilarla iyi bir sekilde mücadele edilmeli.
3. Depo sicakliklari 5 °C veya daha düsük sicakliklara ayarlanmali.
4. Depo kosullari iyi sekilde temizlenmeli, havalanmali ve asiri nem olusumundan kaçinilmali.

Kimyasal mücadele

Hastatan önce koruyucu fungisit ve Kalsiyum uygulamaları bazı hasat sonu hastaliklarin ortaya çıkmasını azaltmaktadir, dolayısıda böyle bir uygulama bu hastaligin ortaya çikisini da azaltir. Zirai ilaç olarak thiabendazole ve benomyl tavsiye edilmektedir.