SORHOCAM.COM

Facebook gurubumuzda bir üyemiz tarafından paylaşılan Bitki Koruma Ürünleri Bayilik ve Toptancılık Sınavı çin hazırlanan ders notu özetinin tamamını sizlerle paylaşıyorum.

Ders notunu beğenen arkadaşların konu hakkındaki yorumlarını bekliyorum.

Eğer konuya fazla talep olursa arşivimizde bulunan ders notlarını da paylaşacağımızı bilmenizi isterim.

 

BÖCEKLER

Eklemli hayvanlar yada eklem bacaklılar; Arthropoda Şubesine bağlıdır.

Heteronommetomer: Vücudu oluşturan halkalar yani segmentler eş yapıda değildir.

Cephalothorax: Arthropodaya bağlı bazı sınıflar baş işe göğüs birleşir özel yapıdadır.

■ Vücut Bilateral simetriktir.

■ Vücudun dış yüzeyi bir dış iskelet ile kaplıdır.( Ekzoskeleton)

Crustaceae ( Kabuklu Hayvanlar): İstakozlar, yengeçler, superileri, tesbih böcekleri

Arachnida (Örümcekgiller): Örümcekler, akrepler, akarlardır.

Myriapoda: Kırkayaklar, Çiyanlar

Hexapoda ( Böcekler: insecta):  3 ana bölümden oluşur. Baş, Göğüs ve Karındır.

 

 

Ziraatte Mahsül Kayıplarına Sebep Olan Hayvanlar

1.Nematoda: Nematodlar

2.Gastropoda: Karındanbacaklılar-Mollusca Şubesine Bağlı Bir Sınıf

3.Annelida: Halkalı Solucanlar

4.İnsecta- Hexapoda: Böcekler-Arthropoda şubesine bağlı bir sınıf

5.Acarina: Arthropodanın Arachnida sınıfına bağlı bir sınıf

6.Aves ( Kuşlar): Chortodanın şubesine bağlı bir sınıf

7.Rodentia(Kemirgenler): Chordatanın Mamalia Sınıfına Bağlı Bir Takım

 

FİTOPATOLOJİ: Bitki hastalıklarının mücadele yöntemlerini araştırır ve geliştirirler.

HERBOLOJİ: Yabancı otlara karşı mücadele yöntemlerini araştırır ve geliştirirler.

POLİNATÖR BÖCEK: Kültür bitkilerinde çiçek tozlaşmasında rol oynayan böceklerdir.

BAL ARILARI (APİS MELLİFERA): Bal polen ve arı zehiri üretirler.

İPEK BÖCEĞİ (BOMBYX MARİ): İnsanların kullandığı kumaşın hammaddesidir.

 

 

BÖCEKLERDE AĞIZ YAPISI VE AĞIZ TİPLERİ

1. Çiğneyici Ağız: Besinleri ısırıp çiğnemek süretiyle alırlar. Örn; Orthoptera- Coloptera
2. Yalayıcı-Emici Ağız: Arılarda(Hymenoptera) yaygın olarak görülür.
3. Emici Ağız: Kelebeklerde ( Lepidoptera) görülen ağız tipidir.
4. Sokucu-Emici Ağız: Sıvı besinle beslenen böceklerde görülen bu ağız yapısının; 2 iğneli- 4 iğneli(hemiptera ve homoptera), 6 İğneli(diptera)’dır

NOT: Mandibulanın görevi besin maddelesini parçalamaktır.

 

FEROMON: Vücud dışına salgıladığında o böcek türünün diğer bireylerinde etkilere neden olan salgılara denir

OLFAKTOR FEROMON:  Koku yoluyla etki yapanlara denir.

TİMPANOL ORGAN: En gelişmiş işitme organıdır. Gelişmiş zar ve sinir kolu vardır.

JOHNSTON ORGAN: Düşük Frekanslı sesler bu organla alınabilir

VİVİPARİTE: Böceğin yumurtlamaksızın doğrudan doğruya yavru meydana getirir.

HETEROGONİE: Döllemli ve döllemsiz çoğalma şekilleri birbirini izlerse buna denir.

PAEDOGENİS: Ergin hale gelmemiş böceklerin olgun yumurtalara sahip olmalarına döllemsiz olarak çoğalma göstermelerine denir.

POLYEMBRİONİE(GERMİNOGONİE): Bir yumurtadan birden fazla embriyo ve yeni yavru meydana gelmesi olayıdır.

HERMOPHRODİTİSMUS: Aynı bireyin bünyesinde hem erkeklik ve hemde dişilik cinsel hücrelerini bulunduran bunların yavrularını meydana gelmesini sağlamasadır.

OVİPOZİTÖR: Dişi böceklerde yumurta bırakma borusudur.

 

 

BÖCEKLERİN SINIFLANDIRILMASI

 

1.ORTHOPTERA( Parşümen Kanatlılar): Çekirgeler ve Danaburnu bu takıma girer.

■ Önemli tarımsal zararlıları içerir. ■ Çigneyici Ağız yapısına sahiptirler.

■ Bitkilerin yeşil kısımlarını  yiyerek beslenirler.

Familyaları;Tarla çekirgeleri, Yeşil ve Kara Çekirgeleri, Danaburunları

 

2. THYSANOPTERA(Kirpik Kanatlılar): Ağız 3 iğneli Sokucu-Emici yapıdadır.

■ Tahıllar, sebzeler, meyve ağaçlarında tütün ve asmada yaprak sürgün tomurcuk çiçek ve meyvede bitki özsuyunu emerek ürünün verim ve kalitesini düşürür. TRİPSLER’DİR.

 

3. HETEROPTERA ( HEMİPTERA): Ağız 4 iğneli Sokucu-Emici yapıdadır.

■ Değişik besinlerle besleniyor olsa dahi çoğunluğu fitofagdır.

■ Bitki dokularında bitki özsuyunu emerek verim ve kalite kaybına neden olurlar.

Familyaları; Süne(Eurygaster Spp.), Kımıl(Aelia Spp.)

 

4.HOMOPTERA(HOMOJEN KANATLILAR): Ağız 4 İğneli sokucu-emici yapıdadır.

Familyaları; Cüce Ağustosböcekleri, yaprak bitleri, beyaz sinekler, filokseralara, kabuklu bitler, koşniller, unlu bitler, dev koşniller

 

5.NEUROPTERA (SİNİR KANATLILAR): Çiğneyicidir ve bütün türleri avcıdırlar.

 

6.COLEOPTERA (KIN KANATLILAR): Çiğneyicidir.Tür bakımından en zengin takımdır

Familyaları; Tel kurtları, uğur böcekleri, teke böcekleri, yaprak böcekleri, manaslar, süslü böcekler, baklagil tohum böcekleri, hortumlu böcekleri

 

7. LEPİDOPTERA( KELEBEKLER, PUL KANATLILAR): Emici ağız tipi vardır.

■ Çiçeklerden aldığı nektarla beslenirler. ■ Larvaları gercek tırtıl şeklindedir.

■ Sadece Geometridae familyasında mühendis tırtıl tipindedirler.

Familyaları; Beyaz kelebekler, füze kelebekleri, toprak kurtları, tırpan kurtları, çadırtılar, kıllı tırtllar, ipek böcekler, ağaç kurtlar, mühendis tırtılları, mısır kurdu, meyce iç kurtları, yaprak bükenler, şeftali güvesi, patates güvesi, pembe kurt

Geometridae ( Mühendis Tırtıllar): Geceeri aktiftirler. Bilinen türü ise Oporoptera Brumatanın tırtılları orman ve meyve ağaçlarında yaprakları yerler.

Gelechiidae: Hortumu iyi gelişmiş kelebeklerdir.

 

8.DİPTERA ( SİNEKLER): Ağız yapıları sokucu-emici yada kesici-emici tiplerindedir.

■ Pupa ise fıçı pupa tipindedir. ■ 2 alt takımı vardır.

■ Diğer böceklerde parazitoid olarak yaşayan türleri mevcuttur.

Alt Takımları;  Nematocera (uzun antenli sinekler), Brachycera ( Kısa antenli sinekler)

9.HYMENOPTERA ( ARILAR, ZARKANATLILAR): Çoğu türlerde Çiğneyici- yalayacı bazılarında Kemiricidir.

Alt Takımları; Symphyta ve Apoerita’dır.

 

 

BÖCEKLERDE LARVA TİPLERİ

Larvaların hepsinde Ağız yapısı Çiğneyici formdadır. 4 Tipe ayrılırlar.

1.Kompodeid Larva: Genellikle hızlı hareket eden larvalardır. Uğur böcekleri bu şekildedir.

2.Manas Tipi Larva: Şişman ve silindirik yapılı vücudu kıvrık olarak durur. Toprak içerisinde bulunan bu larvalar bitkisel ve bouzlmuş hayvansal maddeleri yerler.

3.Tırtıl: Baş iyi gelişmiş, bacaklar mevcut vücut silindiriktir. 3 alt gruba ayrılır.

A. Gerçek Tırtıl: Lepidoptera takımına bağlı türlerin çoğunluğunda bu larva tipi vardır.

B. Mühendis Tırtıl: Yürürken sanki bir yeri karıştırıyor gibi yürüdükler için bu isim verilmiştir. Geometridae familyası tırtılları bu tiptedir.

C. Yalancı Tırtıl: Hymenoptera takımına bağlı böceklerin Symphyt alt takımına girenlerinde Örneğin; Tenthredinidae familyasında larvalar yalancı tırtıldır.

 

IPM: ENTEGRE ZARARLI YÖNETİMİ  IPC: ENTEGRE ZARARLI KONTROLÜ

 

 

BÖCEKLERDEKİ KONUKÇULAR

1.Monofag: Sadece bir veya yakın akraba olan birkaç tür konukçusyla beslenen böceklerdir.

2.Oligofag: Bir familyaya bağlı konukçu türleriyle beslenen böceklerdir.

3.Poligofag: Birden fazla familyaya bağlı konukçu türleriyle beslenen böceklerdir.

 

 

AKARLAR(ACARİNA)

■ 1 mm’den küçük boyda antensiz ve kanatsız mikroskobik büyüklükte canlılardır.

■ Vücudu 2 ana kısıma ayrılır. Gnathosoma ve İdiosoma

Gnathosoma: Ağız parçaları bu kısımda bulunur.

İdiosoma: Akarların gövde kısmıdır. 4 çift bacak bulunur.

Eriophyidae( Gal Akarları): Yumurtadan çıkan nimfler bitki özsuyunu emerek gelişirler ve ergin olurlar. Önemli Türleri; Turunçgil pas akarı, Turunçgil tomurcuk akarı

 

 

NEMATODLAR

Bitki dokusunu Stilet ile İğne Şeklindeki yapıyla delerek bitki özsuyunu emerler.

Çilek Nematodu: Çileğin taç kısmında toplanarak dış parazit olarak beslenirler.

Buğday Gal Nematodu: Kökten giriş yapan 2. dönem larvalar ilerlemeyi sap içeriside devam ettiren başaklara geçer ve daha sonra taneye girerek beslenirler.

Soğan-Sap Nematodu: Soğan yumrusunu çürütür. Sarımsak, pırasa yonca, yulaf

Şeker Pancarı Şist Nematodu: Pancar kökünün ağırlıgını ve şeker oranını düşürür.

Kök-Ur Nematodları: Kıyı bölgelerinde ve incir ağacın yetişebildiği yörelerde ve seralarda bulunan nematodlardır. Bitkinin kök ucundan giriş yaparlar.

 

 

KARINDANBACAKLILAR(SALYANGOZ VE SÜMÜKLÜBÖCEKLER): Mollusca şubesine bağlıdırlar. Salyangozlar Helimacidae, sümüklüböcekler ise Limacidae familyasındandrlar. Bitkide zararlı olan salyangozlar Helix. Polmotia, H.Aspersa ve Helicella Variegata zararlı olmaktadırlar.

 

KEMİRGENLER(RODENTİA): Omurgalılar şubesine bağlıdırlar. Kemirerek yada yiyerek zararlara neden olmaktadırlar. Önemli Türleri; Kör fare, tarla fareleri, Gelengi’dir.

 

 

ZARARLILARLA MÜCADELE YÖNTEMLERİ

■ Düzenleyici=yasal=kanuni mücadele ■ Kültürel Mücadele ■ Biyolojik mücadele

■ Fiziksel ve mekanik Mücadele ■ Biyoteknik müc. ■ Kimyasal Müc. ■ Entegre Mücadele

Zararlı Yönetim ve İdaresi: Yabancı otların hastalıkların ve zararlıların ekonomik zarar seviyesinin altında tutabilmesi için yapılan tüm çalışmalardır.

Ekonomik Zarar Seviyesi: Yabancı otların hastalıkların ve zararlıların ekonomik zarara neden olan en düşük popülasyon yoğunluğudur.

Ekonomik Zarar Eşiği: Bir zararlı populasyonun çoğalarak ekonomik zarar seviyesine ulaşmasına engel olabilmek için mücadeleye karar verildiği yoğunluktur.

Bitki Nöbetleşmesi=Rotasyon=Münavebe: Konukçu bitki sayısı az olan ve uçucu olmayan zararlılara karşı uygulanabilir.

 

 

DOĞAL DÜŞMANLAR

1. Parazitoid Böcekler:  Bir konukçu böcek içinde beslenip ona bağımlı olarak yaşayan türlerdir. Hymenoptera takımından çok sayıda parazitoid türü vardır.

Parazitoit: Yaşamını tek bir konukçu üzerinde tamamlayan ve konukçusunu belirli bir süre sonra öldüren organizmalara denir.

Parazit: Yaşamını tek bir konukçu birey üzerinde tamamlayan ve konukçusunu öldürmeyip zayıflatan organizmalardır.

 

2. Avcı Böcekler( Predatörler): Konukçusu olan avını yakalayıp bağımlı olmadan onunla beslenen türlerdir.

 

3.Akarlar: Bitki zararlısı olan akarların doğal düşmanları olan birçok avcı akar türü var.

 

4.Bakteriler: Ağız yoluyla böcek vücuduna girerek hastalandırıp öldüren bakteri türleri Örneğin; Bacillus Thuringiensis yeşil kurdu ve kelebek larvalarına karşı önerilmektedir.

 

5. Funguslar: Nemli koşulların bulunduğu yerlerde birçok böcekler funguslar tarafından hastalanır.

 

6. Virüsler: Böcek vücuduna ağız yoluyla solunum yoluyla girerek yağ dokusunda bağırsaklarda hipodermiş ve kan hücrelerinde çoğalarak hastalığa yol açan virüslerdir.

 

7. Protozoa’lar: Zararlı böcekleri öldürerek veya üreme güçlerini azaltarak etkili olan tür.

 

8. Nematodlar: Böceklerin sindirim sisteminde üreme organlarında ve vücut boşluğunda çoğalarak hastalığa sebep olurlar.

 

9. Kuşlar: Yavrulama döneminde birçok kuş türleri böcek yerler.

 

10. Balıklar:

 

 

BİYOTEKNİK MÜCADELE

Zararlı türlerin davranışlarını ve yaşayışlarını değiştiren doğal ve yapay maddeleri kullanarak yapılan mücadele çalışmalarına Biyolojik Mücadele denir.

Feromonlar: Böceklerin vücudundan dışarı salgılandığında aynı türün diğer fertlerinin davranışlarını değiştiren maddelerdir.

Rappelentler;  Uzaklaştırıcılardır.

Antifeedantlar (Beslenmeyi Engelleyiciler): Zararlıların beslenmesini engelleyen kimyasal

 

                       

 

KİMYASAL MÜCADELE

Hastalıklar yabancı otlara ve zararlılara karşı kullanılan maddelere zirai ilaçlar yada pestisitlere denir.

Pestisit Yapısı: Bitkilerde toksik(zehirleme) etkiye sebep olurlar. Bir zirai ilacın içersinde 3 grup vardır.

Bunlar;

1.Etkili Madde: Canlıyı öldürücü özellik taşıyan maddelere denir.

2.Dolgu Maddesi: Kimyasal bileşiklerle reaksiyona tepkimeye girmeyip etkili maddeyi taşıyan ve belirli oranlarda seyreltmesini sağlayan maddelerdir.

3.Diğer Maddeler: Pestisitin etkinliğini ve dayanklığını arttıran uygulama kolaylığı sağlayan bitkilere olumsuz etkilerini engelleyen yada azaltan kullanıcıyı uyaran maddelerdir. Bunlar ; Sinerjistler, Dağıtıcı,kelleşmeyi önleyiciler, stabilizatörler, yapıştırıcı ve uyarıcı maddelerdir.

 

 

BAZI ÖNEMLİ TERİMLER

Toksisite: Pestisitin neden olduğu zararın derecesini belirlemek için kullanılır.

Kronik Toksisite: Pestisitlerin yaprak ve topraktaki kalıntıları veya onların toksik dönüşümü ürünleriyle uzun sürede meydana gelirler. Fizyoljik düzensizlik

ADI(Accetable Daily Intıke): Kabul edilebilir günlük alım (mg/kg)

MRL(Max. Residue limits): Gıda mad.bulunmasına izin verilen maksimum kalıntı limitleri(mg/kg) bu limitler kodekst yer alır.

LD50(Lethal dose): Deney hayvanlarına belirli koşullarda ve doğrudan uygulanan toksik maddenin bu hayvan populasyonun %50’sini öldüren doz olarak tanımlanır.

LC50( Lethal concentration): Belirli bir süre içnde çevrede bulunan kimyasal maddeye marzu kalan deney hayvanlarının %50 sini öldüren madde derişimi olarak tanımlanır.

PHI: Son ilaçlama ile hasat arasında geçmesi gereken süredir.

RİKETZİYA: Bakterilerle virüsler arasında bir köprü oluşturur. Böceklerle zorunlu olarak asalak yaşarlar.

MİKORİZA: Bitkilerin kökleriyle ortak bir yaşam sürdüren onlarını gelişimini olumlu yönde etkileyen ayrıca patojenlere karşı da koruyan funguslara denir.

SİNERJİST: Aynı yönde etki gösteren demektir. Etki arttırıcı anlamına gelir.

STİMULANT: İşlevsel aktiflği ve alınabilirliği arttıran maddelerdir.

RUHSATNAME: Bitki koruma ürünlerinin ithaline, türkiyede imaline ve kullanılmasına 6968 sayılı zirai mücadele ve zirai karantina kanuna göre bakanlıkça izin verilen belgedir.

PROSPEKTÜS: Etikete konulması zorunlu bilgilerin tamamını bulunduran beyaz renkli zemin üzerine basılmış 6 puntodan küçük olmayıp yazı karekteri taşıyan bilgi ve kullanma formunu ifade eder.

KALİBRASYON: İlaç hazırlığında pestisitleri birim alana belirlenen miktarının dağılmasını sağlamak amacıyla kullanılacak su miktarını saptamak için ilaçlama öncesinde yapılan işlem.

FASSİATİON: Dal ve sürgünün yassılaşarak büyümesidir.

SİMPTOMATOLOJİ: Hastalık belirtileri bilimi

ETİOLOJİ: Hastalık sebepleri bilimi

PATOLOJİ: Hastalık Oluşumu Bilimi  

EPİDEMİYOLOJİ: Hastalık salgınları bilimi

HİPOPLASYA: Bitki organ ve dokularının tam olarak gelişememesi ve hastalıklı kısımların normalden daha küçük yada açık renkli olmasına denir.

İNOKULASYON: Herhangi bir patojenin konukçu bitkiye temasıdır.

İNOKULUM: Konukçu dokuların üzerine ulaşarak bitki ile temasa geçen patojenlere veya patojenlere ait spor misel parçası gibi parçacıklara denir.

PENETRASYON: Bitki yüzeyine ulaşan inokulumun bitki dokuları içerisine girmesidir.

ENFEKSİYON: Patojenin hassas konukçu hücre ve dokularına ulaşarak burada beslenmeye başlaması ve gelişerek çoğalmasına denir.

İNKUBASYON DÖNEMİ: İnokulasyonda belirtelirin ortaya çıkmasına kadar geçen süredir.

İNKUBASYON SÜRESİ: Enfeksiyonun başlaması ile gözle görülebilir. Simptomların ortaya çıkışı arasında geçen süreye denir.

RETENSİYON: Herbisitlerin bitki yüzeyine tutunmasına denir.

ABSORBSİYON: Herbisitlerin bitkiler tarafından alınmasına denir.

PENETRASYON: Herbisitlerin ölü bitki hücresi duvarından stoplazmik zara kadar girişidir.

 

 

BAZI ÖNEMLİ HASTALIKLAR

Salkım Güvesi (Lobesia botrana):  Bağ ana zararlısıdır. Kullanılacak pestisitin bacillus thurirgensisdir. Eşeysel çekici tuzaklar kullanılır. Karabaş döneminde uygulanır.

Bağ Yaprakuyuzu ( Eriophyles vitis) : Carbaryl %50 kullanılır. Bağ üvezindede kullanılır.

İki Noktalı Kırmızı Örümcek (Tetranychus urticae) : Fenpyroximate 50q/l kullanılır.

Bağ Filokserası ( Viteus Vitifoliae) : 1 m³ için 4-10 ºC 56q Methyl Bromide 4 saat kullanılır.

Yumuşak Çekirdekli Ağaçlarda Ateş Yanıklığı Hastalığı ( Erwinia Amylovora): Bordo bulamacı ve preparatlar kullanılır.

Turunçgil Dal Yanıklığı Hastalığı: Pseudomonas syringae pv. Syringae

Kök Kanseri Hastalığı: Agrobacterium Tumafaciens

Asma Kök Uru Hastalğı: Agrobacterium Vitis

Zeytin Dal Kanseri Hastalığı: Pseudomanas Savastanoi Subsp. Savasanoi

Badem Dal Kanseri Hastalığı: Pseudomonas Amygdali

NOT: Parazitoitlerin yaklaşık %78’i sadece Hymenoptera , Bir bölümüde Diptera

Verticillium Lecani : Beyaz Sinek =>Bemisia Tabaci Gen.

 

 

ENDÜSTRİ BİTKİLERİNDE GÖRÜLEN HASTALIKLAR

Asma Yaprak Lekesi ( Cercospora Malkofii): Yaprak ve Diğer yeşil aksamında yuvarlak küf renginde lekeler görülür. Bordo bulamacı kullanılmaktadır.

Aspir Yaprak Lekesi ( Alternaria Carthami): Yapraklarda kahverengi lekeler şeklinde görülür. İlaçlar; Bakıroksit, Bakıroksiklorür, Maneb, Probineb

Tütün Küllemesi ( Erysiphe Cichoracearum) : Tridermorph, Quinomethione kimyasal kul.

Ayçiçeği Mildiyösü ( Plasmopora Helionthi)

Kök Boğazı Çürüklüğü: ( Aspergillus Niger)

Elma İç Kurdu ( Cydia Pomonella) :  Elma Bahçelerinde Ana Zararlı

Elma Kara Lekesi ( Venturia İnaegualis): Elmanın Ana Hastalığı

Kiraz Sineği ( Rhagoletis Cerasi): Kiraz Bahçelerinin Ana Zararlısı

Akdeniz Meyve Sineğ ( Ceratis Capitata):  Turunçgil Bahçelerinin Ana Zararlısı

NOT: Ekşi Limonda Akdeniz Meyve Sineği zarar vermez. Limonlarda ana zararlılardan diğeri ise Proys Citri ( Çiçek Güvesi) ‘dir. Biyolojik mücadelesinde Bacillus Thuringiensis’li preparatlar kullanılır. Tetredecenal İlaç Kimyasal Mad. Kullanılır.

 

 

TURUNÇGİLLER HAKKINDA BİLMEMİZ GEREKENLER

♣ Turunçgil Meyv. Kahverengi Çürüklük-Gövde Zamklanma Hast.( Phytophtora Citrophtora)

♣ Turunçgil Uç Kurutan( Phoma Treacheiphila)

♣ Turunçgil Depo Çürüklükleri hastalıkları

♣ Turunçgil Dal Yanıklığı ( Pseudomonas Syringae pv. Syringae )

♣ Turunçgil Kahverengi Leke

♣ Meyve ağaçlarında Rosellinia Kök çürüklüğü Hastalığı

♣ Satsuma Cücüleşme Virüs Hastalığı

♣ Turunçgillerde Palamutlaşma Hastalığı

♣ Turunçgillerde Cücüleşme Viroid Hastalığı

♣ Turunçgillerde Trizteza Virüsü

 

 

TURUNÇGİLLERDE ZARARLILAR

♣ Turunçgil Unlu Bit

♣ Turunçgil Beyaz Sineği

♣ Turunçgil Sarı kabuklu bit

♣ Turunçgil Kırmızı Kabuklu Bit

♣ Turunçgil Kırmızı Örümcek

♣ Kanlı Balsıra

♣ Turunçgil Pas Böcüsü

♣ Turunçgil Tomurcukakarı

♣ Limon Çiçek Güvesi

♣ Akdeni Meyve Sineği

♣ Şeftali Yaprak Biti

♣ Börülce Yaprak Biti

♣ Turunçgil Yaprak Pireleri

♣ Turunçgil Yeşil Yaprak Biti

♣ Pamuk Yaprak Biti

 

NOT: Turunçgil Yaprak bitlerine karşı  BKÜ Pymetrozine etken maddedir.

NOT: Turunçgillerde kabuklu bitlere karşı kimyasal mücadele Mayıs 15- Haziran 15 arasında “Pyriproxyfen” etken maddeli BKÜ kullanılır. Kısırlaştırıcı özelliği vardır. Zaman farketmeksizin bu zararlıların görüldüğü zaman ise “Spirotetramat” etken maddeli kullanılır.

NOT: Yaprakbitlerin avcısı Metasyrphus Corollae’dir

NOT:Turunçgillerde zararlı olan Unlu Bitin doğal düşmanı Cryptolaemus Montrouzieri’dir

NOT: Baklazınnı (Triopinota Hirta) cezbedici tuzak olarak MAVİ LEĞENLER kullanılır.

Yeşil Küf Çürüklük: Penicillum Digatum  Mavi Küf Çürüklük: Penicillum İtalicum

 

 

FORMÜLASYON TİPLERİ VE ÖZELLİKLERİ

EC:  Emülsiyon Konsantre

SL: Solisyon Konsantre

SC: Süspansiyon(akıcı) Konsantre

WG: Islanabilir Granül

WP: Islanabilir Toz

SP: Suda Çözünen Toz

FS: Sıvı Tohumlu İlaçlar

DS: Toz Tohum İlaçlar

DP: Toz İlaçlar

TB: Tablet

RB: Zehirli Yem

AE: Aerosseller

GS: Yağlar

DS: Kuru Tohum İlaçlar

 

 

GENEL ZARARLILAR

Tarla Çekirgeleri ( Acrididae): Kışı yumurta döneminde geçirirler. Yılda 1 döl verirler.

♣ Hasada yakın bitkileri ilaçlamak yerine “ Zehirli Yemle” mücadele yapılmalıdır.

Etkili BKÜ Etken Maddeler: Cypremethrin, Malathion, Parathion  Methyl

 

 

DEPO ZARARLILARI

♣ Buğday Biti

♣ Pirinç Biti

♣ Ekin Kambur Biti

♣ Un Biti

♣ Kırma Biti

♣ Khopra Böceği

♣ Boynuzlu Böcek

♣ Testereli Böcek

♣ Un Kurdu

♣ Un Akarı

♣ Ekin Kara Böceği

♣ Küçük Kırma Biti

♣ Pirinç Kırma Biti

♣ Arpa Güvesi

♣ Değirmen Güvesi

♣ Un Güvesi

♣ Kuru Meyve Güvesi

 

 

KURU MEYVE ZARARLILARI

♣ İncir Kurdu

♣ Kuru Meyve Güvesi

♣ Kuru Üzüm Güvesi

♣ İç Fındık Güvesi

♣ Ekşilik Böcekleri

♣ Testereli Böcek

♣ Kuru Meyve Akarı

 

 

Türlere Göre Pestisitlere Karşı Dayanıklılık Sıralaması;

1. Diptera        2. Lepidoptera                 3. Acarina    4. Coloptera 5.Homoptera

 

Dünyada Pestisit En Çok Kullanımına Göre Sıralaması; Herbisitler, İnsektisitle, Fungisitler

 

Türkiyede Pestisit En Çok Kullanımına Göre Sırası; İnsektisitler, Fungisitler, Herbisitler

 

 

 

ORGANİK İLAÇLARDAN BAZILARI

Kükürt: Küllemeye karşı etkilidir.

Kalsiyum Polisülfit: Kara leke ve şeftalide yaprak kıvırcıklığına etkilidir.

Potasyom Permanganat: Mantari ve Bakteriyel etmenlere karşı etkilidir.

Lesitin: Soya Fasülyesinde elde edilir ve küllemeye karşı etkilidir.

 

 

ÜLKEMİZDE EN ÇOK GÖRÜLEN HASTALIK-KONUKÇU İKİLİLERİ

♣ Limon-Uç Kurutan

♣ Buğday-Süne

♣ Ayçiçeği- Oronbanj

♣ Armut- Ateş yanıklığı

♣ Mısır-Koçan kurdu

♣ Pamuk- Beyaz Sinek

♣ Domates –Tuta Absoluta                     

♣ Nohut-Antraknoz

♣ Elma-Elma iç kurdu

♣ Şeker pancarı-Cercospora

 

 

ETİKETLERİN ZEMİN RENKLERİ İLAÇ GRUPLARINA GÖRE

Beyaz Etiket: İnsektisit, Akarist, Fumigant

Sarı Etiket: Herbisit

Açık Yeşil Etiket: Fungisit

Cam Göbeği Mavisi: Bitki gelişim düzenleyicileridir.

Pembe Etiket: Diğer ( Rodentisit, Mollosit, Namatisit, Repellent, Atractant)

 

 

BİTKİ VÜRÜSLERİN OLUTURDUĞU BELİRTİ TİPLERİ

♣ Bodurlaşma

♣ Renk Değişikliği

♣ Şekil Bozukluğu

 

           

DAR YAPRAKLI YABANCI  OTLAR ( MONOKOTİLEDON)

♣ Aeqilops cylindirica: Sakal otu

♣ Alepecurus myosuroides: Tilki kuyruğu

♣ Avena Sterilis: Yabani Yulaf

♣ Cynodan Dactylon: Köpek  dişi ayrığı

♣ Bromus tecforum: Püsküllü çayır

♣ Cyperus rotendus: Topalak

♣ Digitaria sanguindis: Çatal otu

♣ Hordeum Murinum: Duvar arpası

♣ Lolium temurlentum: Delice otu

♣ Phragmites communis: Kamış

♣ Pholaris brachystachys: Kuş yemi

♣ Poa Annua: Tavşan Bıyığı

♣ Sorghum Halepense: Kaynaş

♣ Echinochloa Crus-galli: Darıcan

 

 

İLAÇLARIN TOKSİKOLOJİK SINIF İŞARETLERİ

1.Sınıf: Kırmızı Renkte kuru kafa ve “Çok zehirli” ibaresi var.

2.Sınıf: Siyah Renkte Kuru Kafa ve  “Çok Zehirli” ibaresi var.

3.Sınıf: Siyah Harflerle “Dikkat” İbaresi var.

NOT: Çok zehirli, zehirli, dikkat ibrareleri puntoları en az ticari adın yarı büyüklügü ( 5mm)

NOT: Kuru kafa şekli ise en az ilacın ticari adının puntosu büyüklüğünde (10mm) olmalıdır.

Zehirlilik 4 sınıfa ayrılır; Çok zehirli, Zehirli, Orta dereceli ve Az zehirli olarak ayrılır

 

 

BİTKİ KORUMA ÜRÜNLERİ KONTROLLERİ

♣ Piyasaya Arz Öncesi Kontrol ♣ Piyasa Kontrolü ♣ Şikayet Kontrolü ♣ Fabrika Kontrolü

NOT: İthalat, İhracat, Gelir kontrolleri yapılmaz.

 

 

RENK TUZAKLARI

1. Sarı Yapışkan Tuzak: Örtü altı, sebze, meyve, süs bitkileri, sera beyaz sinekleri, yaprak garleri sinekleri ve kiraz sineği için kullanılır.

2. Beyaz Yapışkan Tuzak: Testereli arı mücadelesinde kullanılır.

3.Kırmızı Yapışkan Tuzak: Fındık ve benzeri meyve/orman ağaçlarında kabuklu böceklerinde olan dalkıran ve daldelen için kullanılır.

4. Mavi Yapışkan Tuzak: Trips mücadelesinde kullanılır.

5. Siyah Yapışkan Tuzak: Domates Güvesi mücadelesinde kullanılır.

 

 

 

ALET VE MAKİNE ÜZERİNDE BULUNMASI GEREKENLER

1. İmal yılı   2. Seri Numarası  3. Bandrol  4. Ticari Adı

 

 

BKÜ ETİKETİNDE ÜZERİNDE BULUNMASI GEREKLİ OLAN BİLGİLER

1. Tanımla Bilgileri     2. Kullanma Bilgileri    3. Korunma Bilgileri ve Esasları

 

 

TANIMLAMA BİLGİLERİ

1.BKÜ Ticari adı

2. BKÜ’NÜN içerdiği  aktif madde ve oranı

3.BKÜ Formulasyonu

4. BKÜ’nün Kontrol ettiği etmene göre sınıfı

5.Ruhsatname tarıih ve numarası

6. Net ve Brüt Ağırlıkları

7.İmalatçı veya ruhsat sahibi firmanın ünvanı, adresi ve telefon numarası

8. Azami perakende satış fiyatı

9. Şarj Numarası

10.Taşıma ve Nakliye sırasında dikkat edilecek hususlar

11.İthal edilmiş mallarda yurtdışındaki firmanın unvanı ve açık adresi

 

 

TAHMİN VE ERKEN UYARI SİSTEMİ (ELMA İÇ KURDU)

♣ Etkili sıcaklık toplamının kullanılması

♣ Cinsel çekici tuzakların kullanılması

♣ Kültür kutularında ergin çıkışı ve yumurtalarının izlenmesi

 

İnsektisit: Böcek İlacı

Herbisit: Yabancı ot ilacı

Fungisit: Mantar ilacı

Rodentisit: Fare İlacı

Akarist: Kırmızı örümcek ilacı

Fumigant: Gaz İlacı

Nematosit: Nematod İlacı

Moluusit: Salyangoz ve Sümüklüböcek ilacı

 

NOT: Dünyada en çok kullanılan BKÜ;  HERBİSİTTİR

NOT: Türkiyede en çok kullanılan BKÜ; İNSEKTİSİTTİR. => Fungisit ve Herbisit gelir.

VEKTÖR BÖCEK: Böcekler bitkilerle beslenme sırasında bitki hastalık etmenlerini sağlıklı bitkilere bulaştırarak zararlı olmalarına denir.

ŞARJ: Bir defada hazırlanan Bitki koruma ürünü miktarıdır.

Sıvı İlaçlar: Emülsiyon- Emülsiyon konsantre- Solusyon- ULV- Akıcı Konsantre

Katı İlaçlar: Toz- Islanabilir toz- Suda Çözünebilir toz- Granül- Pellet- Zehirli yem

Akdeniz Meyve Sineği: Ceratis Capitata   Zeytin Sineği: Dacus Olea

Kiraz Sineği: Rhagoletsi Cerasi

Gryllotalpa gyrllotalpa: Dana burnu, kazıcı bacak, orthoptera takımındandır.

♣ Reçete Kullanım süresi 1 aydır. Saklama süresi 2-5 yıldır.

♣ Reçete 1.sayfa beyaz, 2.sayfa pembe, 3. Sayfa Sarı renklidir.

♣ Satılan fumigantlar 10 Gün içinde tarım il müdürlğünü bildirilmelidir.

♣ İş bırakma ve adres değişikliği 30 gün içinde tarım il müdürlüğüne bildirilir.

Salkım Güvesi( Lobesia Botrona): Bağda ana zararlıdır. Yılda 3-4 döl verir. Bacillus thuringiensis kullanılır.

Bağ Yaprak Uyuzu ( Eriophyes vitis): Bu hastalık ve bağ küllemesi hastalığının çakıştığı yıllarda Kükürt kullanılır. Tek bir ilaç olarak kullanılır.

 

 

TAHMİN VE ERKEN UYARI SİSTEMİ

1. Salkım güvesi

2. Bağda Mildiyö

3. Elma İç kurdu

4. Süne 

5. Akdeniz Meyve Sineği

6. Zeytin Sineği

7. Zeytin Güvesi

8.Fındık Kurdu

 

 

BİLİNEN 3 FÜMİGANT VAR

1. Methyl Bromidie   2. Alüminyum Fosfid  3. Magnezyum Fosfid

 

RODENTİSİTLER( KEMİRGEN ÖLDÜRÜCÜLER): Fareler ve Sıçanlar için üretilmiş.

1. Kronik Etkili İlaçlar: Genelde yuvada ölürler. Kan pıhtılaşmasını önleyici ilaçlar olduğundan Antikogülantlar denir.

2. Akut Etkili İlaçlar: Birkaç saat içinde öldürücü etkisini gösteren ilaçlardır. Bu ilaç ise Çinko Fosfür( Fosfit)  denilir.

 

 

VİRÜSLERİN ANORMAL BELİRTİLERİ

♣ Anormal renk   ♣ Cücüleşme   ♣ Rozetleşme  ♣ Göçme  ♣ Büyümede duraklama

 

 

VİRÜSLERİN RENK DEĞİŞİMLERİ

♣ Mozaik

♣ Kloroz(sararma)

♣ Kızarma

♣ Aklaşma

♣ Kararma ve kahverengileşme ♣ Bronzlaşma

 

 

VİRÜSLERİN BİÇİM BOZUKLUKLARI

♣ Epinasti(geriye bükülme)

♣ Daralmalar

♣ Küçülmeler

♣ Kalınlaşmalar

♣ Enationlar

 

LİMON’DA; Trizteza Virüsü( Göçüren) bilinmesi gereken bir hastalıktır.

LİMON’DA; Uç Kurutan Dal Yanıklığı hastalığı ismi Phoma Tracheiphila’dır.

ENASYON: Birkaç virüsün bir araya gelerek kirazlarda enfeksiyon yapmasına denir.

DOLGU MADDESİ: Kimyasal bileşiklerle reaksiyon tepkimeye girmeyip etkili maddeyi taşıyan ve belirli arada seyreltmesini sağlayan maddelere denir.

ROZETLEŞME( KAMÇILAŞMA): Bitkilerde boğum aralarının uzayamamasına denir.

BİTKİ AKTİVATÖRÜ: Bitkilerdeki zararlı organizmalara veya stres koşullarına karşı doğrudan etkili olmayıp bitkilerin doğal savunma sistemini aktivite ederek etkili olan bu özelliklerden birini veya birkaçını bir arada taşıyan maddeleri ifade eder.,

VİRÜSLER: Yaralardan girerler    FUNGUSLAR: Doğal deliklerden girerler.

BAKTERİLER: Doğal açıklıklardan yaralardan girerler.

APHİDİDAE: Bitki virüs hastalıklarının böceklerle taşınmasında en önemli familyadır.

DİYOPAZ: Birçok böceğin hayatının belirli bir safhasında gelişmesinin bir süre durması olayına denir.

ALLEOPATİ: Bazı yabancı otların çıkardıkları salgılar ve toprakaltı organlarının çürümesi sonucunda oluşan kimyasal maddeler kültür bitkilerinin gelişmesini önlemektedir.

METHYL BROMİD: İnsektisit- Herbisit- Fungisit özelliğine sahip bir tarım ilacıdır.

KONTAKT HERBİSİT: Bitki ile temas ettiği kısımda etkili olan diğer organlara taşınmayandır.

SİSTEMİK HERBİSİT: Temas ettiği dokulardan giriş yapan ve buradan diğer organlara taşınandır.

TOTAL HERBİSİT: Toprak üstündeki bütün bitkileri öldürmek maksadıyla kullanılır.

SEÇİCİ( SELEKTİF) HERBİSİT): Bitkinin bir grubuna zarar vermeden diğerlerini öldürmek için kullanılır.

 

 

DİRENÇ TİPLERİ

1.Morfoloji Dayanıklılık: Verilen BKÜ ilacın hedef yerine ulaşmaması durumudur. Vücut yapısı sık kıllı ve kalın olmasıdır.

2. Davranış Dayanıklılık: Zararlının bitkinin meyve kabuğunu yutmaması stigmalarını kapatması durumudur.

3. Fizyolojik Dayanıklılık: En tehlikelisi kalıtsal olmasıdır.

4. Çapraz Dayanıklılık: Hiç karşılamadığı diğer pestisite de dayanıklıdır. Çok tehlikelidir ve çok sayıda pestisite karşı direnç gösterme halidir.

5. Çok Yönlü Dayanıklılık: Birden fazla yolla dayanıklık gösterme durumuna denir.

 

Pestisit Direnç Yönetimi: Dayanklığı yok etmek basit kısa zamanlı değildir. Bazı önlemler alınarak engellenebilir buna denir.

SÜNE(Eurygaster Maura): Türkiyede 7 türü Dünyada ise 5 türü vardır.

KURTBOĞAZ ZARARI: Saplarını toprağa yakın kısımdan emerek özsuyunu alır. Sap kuruyarak başak bağlamaz.

AKBAŞAK ZARARI: Sapta beslenerek sarımsı beyaz renkte içi boş başaklar oluşturur.

PATOJENLER: Çeşitli canlılara karşı biyolojik preparat olarak kullanılan zararlıların ölümlerine yol açan bakteri , virüs, fungus gibi organizmalardır.

PREDATÖR: Gelişmesini tamamlayabilmesi için birden fazla bireye ihtiyaç duyan ve genellikle konukçusundan daha büyük canlılara denir.

SİSTEMİK İLAÇLAR: Bitkinin heryerine iletim demetleri yoluyla yayılabilen ilaçlardır.

YARI SİSTEMİK İLAÇLAR: Bitki dokularına kısmen geçerek yayılabilen ilaçlardır.

SİSTEMİK OLMAYAN İLAÇLAR: Bitki dokusunun yüzeyinde kalan ilaçlardır.

ETKİ SPEKTURUMU: Bir bitki koruma ürününe karşı duyarlı türlerin sayısıdır.

TOKSİN: Doğal olarak oluşan zararlı maddeye denir.

 

♣ Pestisitlere karşı dirençliliği en az olan bileşik “ Karbamatlı Bileşiklerdir.”

♣ İnsektisitlerden en fazla etkilenen doğal düşman “Parazitoitler”dir.

♣ Meyve virüslerin taşınım yuolu “Fidanla” taşınır.

♣ Patateslerde tohumla geçen e önemli hastalık “Antraknoz” hastalığıdır.

♣ Bekleme süresi “İklim Koşularına” göre değişir.

♣ İnorganik kükürtlü bileşikler daha çok “Külleme” hastalığına karşı kullanılır.

♣ Toksisiteyi belirleyen en önemli faktör “Dozdur”.

♣ Arıcılık yapılan bir yerde ilaçlama yapılmış gerekiyorsa; Bitki koruma ürünlerini toz formülasyonları yerine Granül formülasyonları tercih edilmelidir.

♣ 2,4 Aminli Herbisitlerde yapılan ilaçlamadan sonra yağmursuz geçmesi gereken süre 6 Saat

♣ 2,4 Esterli Herbisitlerde yapılan ilaçlamadan sonra yağmursuz geçmesi gereken süre 1 Saat

 

BENZİMİDAZOLE: Dayanıklılık riski yüksek bir Fungisit grubudur.

AYÇİÇEGİ MİLDİYÖSÜ: En iyi savaşın yöntemi Tohum İlaçlamasıdır.

NOEL: Max. Doz Düzeyi- Toksik etki oluşturmaksızın alınabilen en yüksek DOZ.

ENTOMOPATOJEN: Tarım ürünlerinde zararlı böcekleri hastalandırark ölümüne yol açan etmenlere denir.

ANTOGONİZM: Birlikte kullanılan ilaçların birbirinin etkisini azaltmasıdır.

OVİPOZİTÖR: Dişi böceklerde yumurta bırakma borusudur.

FİTOTOKSİTE: Kullanılan kimyasal öldürücülerin uygumla yapılan bitkiler üzerinde olumsuz etki gösterme durumuna denir.

ÖKSE OTU: Meyve ağaçlarında görülen yarı parazit bir organizmadır.

KÜSKÜT: Otsu bitkilere sarılarak büyüyen köksüz ve tam parazit organizmadır.

CANAVAR OTU( ORONBAŞ) : Ayçiçeği, domates, ve tütünde görülen tam parazittir.

 

Daha fazlası için tıklayınız.